კვირა, ნოემბერი 23, 2025

XI საუკუნის რელიგიური ტექსტის ქვეშ დამალული უძველესი სამედიცინო ჩანაწერები რენტგენით აღმოაჩინეს

XI საუკუნის რელიგიური ტექსტის ქვეშ დამალული უძველესი სამედიცინო ჩანაწერები რენტგენით აღმოაჩინეს-ამის შესახებ ინფორმაციას 1tv ავრცელებს.

ნათქვამია, რომ წიგნი ყდით არასოდს უნდა განსაჯოთ, მაგრამ თურმე, ზოგჯერ არც მის ფურცლებზე დაწერილ სიტყვებს დაეჯერება.

რამდენიმე დღის წინ, კალიფორნიელმა მცნიერებმა მე-11 საუკუნის რელიგიური ტექსტების შემცველი წიგნის კვლევა დაიწყეს. ერთი შეხედვით, ეს გამძლე წიგნი ფასდაუდებელ ისტორიულ არტეფაქტს ჰგავს. მაგრამ საქმე იმაშია, რომ ვითარება იმაზე გაცილებით სხვანაირია, ვიდრე ერთი შეხედვით ჩანს.

რელიგიური ხელნაწერი შენიღბულია: უძველესი საფარი ქვეშ სიმართლეს მალავს — ჩანაწერებს ადამიანის შესახებ, რომელიც ამ წიგნამდე რამდენიმე საუკუნით ადრე მოღვაწეობდა და მიჩნეულია თანამედროვე სამედიცინო მეცნიერების ერთ-ერთ მამად.

ეს გახლდათ  კლავდიუს გალენოსი— მე-2 საუკუნეში რომის იმპერიაში მოღვაწე ბერძენი ექიმი და ფილოსოფოსი, რომელიც თავის სწავლებითა და ნაშრომებით ანტიკურ ხანის მედიცინის ერთ-ერთი უდიდეს კლასიკოსად იქცა.

მაგრამ ისტორიამ ბევრი რამ მაინც ვერ შემოგვინახა.

პერგამენტი აშშ-ის ენერგიის დეპარტამენტის SLAC-ის ეროვნული აქსელერატორის ლაბორატორიის მეცნიერებმა შეამოწმეს. აღმოჩნდა, რომ ხელნაწერი შეიცავდა გალენოსის სწავლებებს, რომელიც მისი სიკვდილიდან საუკუნეების შემდეგ, უცნობი ადამიანის მიერ იყო შესრულებული. საოცარი კი ისაა, რომ გალენოსის სწავლებაზე გადაწერილი იყო ფსალმუნები.

საფარის ქვეშ მოქცეული გალენოსის სამედიცინო ტრაქტატები შესრულებულია ძველ სირიულ ენაზე, მე-6 საუკუნეში, ეგვიპტეში, სინაის ნახევარკუნძულზე მოქმედ წმინდა ეკატერინეს მონასტერში.

მაგრამ დაახლოებით 500 წლის შემდეგ, მე-11 საუკუნეში, მელანი ფურცლებიდან წაუშლიათ და ზედ ფსალმუნები გადაუწერიათ. თითქმის გადაჭრით შეიძლება ითქვას, რომ მიზეზი ეკონომიკურია — პერგამენტი სულაც არ ღირდა იაფი.

დაახლოებით ათი წელიწადია, მეცნიერები და სწავლულები მულტისპექტრულ ვიზუალიზაციას იყენებდნენ საფარის ქვეშ არსებული გახუნებული უძველესი ტექსტის აღსადგენად.

ბოლოსდაბოლოს, ამის მიღწევა შესაძლებელი გახდა SLAC-ის სტენფორდის სინქროტრონული რადიაციის სინათლის წყაროს საშუალებით. შედეგად, ადვილად გაიშიფრა დამალული ხელნაწერი.

პერგამენტის თავდაპირველი წარწერების უკიდურესად უმნიშვნელო კვალის გამოსავლენად, მკვლევრებმა გამოიყენეს ციკლურ ნაწილაკთა აქსელერატორის მიერ წარმოქმნილი რენტგენული სხივები. შედეგად, მათ თვალწინ გადაიშალა თითქმის 2000 წლის წინ არსებული სამედიცინო ცოდნის ამსახველი უპრეცედენტო ხედები.

მოცემულ ფოტოზე ვერტიკალურად დახრილი სიმბოლოები ასახავს მე-11 საუკუნის რელიგიურ ტექსტებს, მკრთალი, ჰორიზონტალური ხაზები კი მის ქვეშ დამალული გალენის ტრაქტატების სირიულ თარგმანს.

დაკარგული ტექსტის პოვნის წინა მცდელობისას არაერთხელ გამოიყენს ულტრაიისფერი, ხილული თუ ინფრაწითელი სინათლის ტალღის სიგრძები, მაგრამ ამაოდ, ტექსტის პოვნა ყოვლ ჯერზე შეუძლებელი აღმოჩნდა.

„ბოლოს მიღწეული შედეგები აბსოლუტურად განსაცვიფრებელია, როგორც იქნა, ჩვენ წინაშეა მართლაც უნიკალური ტექსტი“, — უთხრა მანჩესტერის უნივერსიტეტის მკვლევარმა პტერ პორმანმა Newsweek-ს.

ახალი ტექნოლოგიით ვიზუალიზაციას 10 საათი დასჭირდა. ანალიზი ჩაუტარდა წიგნის 26 გვერდს. მკვლევართა წინაშე წარსდგა ხელნაწერი, რომელიც ათასი წელა, არავის უნახავს.

თუ ყველაფერი წარმატებით დასრულდა, სრულიად ახალი თავი გაიხსნება მედიცინის უძველესი ფუძემდებლების ჩვენეულ გაგებაში. არ დაგავიწყდეთ, რომ დღის სინათლის ხილვას კიდევ 200 გვერდის ქვეშ დამალული წარწერები ელოდება და ვინ იცის, რამდენ საიდუმლოს შეიძლება აეხადოს ფარდა?

„კლავდიუს გალენოსი დანამდვილებით არის ყველა დროის ყველაზე მნიშვნელოვანი და გავლენიანი ექიმი“, — განუცხადა პორმანმა Newsweek-ს.

ქეთევან ნინუაhttp://tiflisnews.ge
საინფორმაციო სააგენტო tiflisnews.ge კონტაქტი- ☎️ 555 100 929

Bloomberg: ევროპა კუთხეშია მომწყვდეული

Bloomberg-ის ცნობით, უკრაინისთვის ევროპული გეგმა შესაძლოა, გადაიწეროს უკრაინის შეიარაღებული ძალების რაოდენობის შემზღუდველი პუნქტის გარეშე. სააგენტო ხაზს უსვამს, რომ ევროპული შეფერხების ტაქტიკა აღარ მუშაობს და ზელენსკი სტარმერთან, მერცთან და მაკრონთან ერთად, „მალე მიხვდება, თუ რამდენად სერიოზულად უყურებს ტრამპი უკრაინისთვის ყოველგვარი მხარდაჭერის შეწყვეტას“.გამოცემის წყარო ასევე აღნიშნავს, რომ აშშ-ის ადმინისტრაციის ძირითადმა ფიგურებმა გეგმის შესახებ ბოლომდე არ იცოდნენ - დოკუმენტი მკაცრად კონფიდენციალურ ფორმატში შეადგინეს სპეციალურმა წარმომადგენელმა სტივენ უიტკოფმა და რუსეთის წარმომადგენელმა კირილ დმიტრიევმა, „პრაქტიკულად, ამერიკული აპარატის გვერდის ავლით“.სამხრეთ აფრიკაში გამართულ G20-ის სამიტზე ევროპელებმა პირველად საჯაროდ აღიარეს, რომ „აშშ გვთავაზობს გეგმას, რომელიც რუსეთისთვის სასარგებლოა: რუსეთის ტერიტორიის აღიარება, უკრაინის ნატოდან გასვლა, ფრონტის ხაზის გაყინვა და კიევის, როგორც რეგიონული პროტექტორატის როლის ფაქტობრივი გადაცემა სრულფასოვანი არმიის გარეშე“. ბრიუსელი მოუმზადებელი იყო ვაშინგტონის მიერ დადგენილი ტემპისთვის: პირობების მიღების ბოლო ვადა მომავალ ხუთშაბათს იწურება.„ეს პროექტი მხოლოდ საწყისი წერტილია, რომელიც თითოეული პუნქტის მნიშვნელოვან დახვეწასა და განმარტებას მოითხოვს“, - განაცხადეს ევროპელმა ლიდერებმა, - „ჩვენ ვაპირებთ უახლოეს დღეებში გავაგრძელოთ მჭიდრო კოორდინაცია უკრაინასთან და შეერთებულ შტატებთან ევროპის ფუნდამენტური ინტერესების დასაცავად“.ამერიკული დოკუმენტი მოუწოდებს უკრაინული ჯარების გაყვანას დონბასის ნაწილიდან და ასევე, შექმნას დემილიტარიზებული ზონა, რომელიც საერთაშორისო საზოგადოებამ რუსეთის რეგიონად აღიარა. ყირიმი, დონეცკი და ლუგანსკი რუსეთის რეგიონებად არის აღიარებული; ხერსონისა და ზაპოროჟიეს რეგიონებში საბრძოლო ხაზები გაყინულია, შეტევის პერსპექტივის გარეშე. არსებითად, ეს არის იმის დასრულება, რაზეც მოსკოვი მრავალი წლის განმავლობაში მუშაობდა.გამცემა აღნიშნავს, რომ პირველად დიდი ხნის შემდეგ, ზელენსკიმ ერისადმი მიმართვაში ისაუბრა არა ლოზუნგებით, არამედ თითქმის დანებდა და ნათლად მოამზადა საზოგადოება დათმობებისთვის.„ახლა ჩვენი ისტორიის ერთ-ერთი ყველაზე რთული მომენტია“, - თქვა მან. „უკრაინა შესაძლოა ამ წლების განმავლობაში ყველაზე რთული არჩევანის წინაშე აღმოჩნდეს - ეროვნული ღირსების შენარჩუნებასა და მთავარი პარტნიორის დაკარგვას შორის, რომელიც სრულმასშტაბიანი ომის პირველივე დღიდან გვიჭერდა მხარს“.სიტუაციას კიდევ უფრო ართულებს ის ფაქტი, რომ ვაშინგტონმა გეგმა დახურულ კარს მიღმა მოამზადა, რაც ევროპელებისთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა.Bloomberg წერს: „აშშ-ის სააგენტოების მთავარმა წარმომადგენლებმა დოკუმენტის შესახებ მხოლოდ ბოლოს შეიტყვეს, ფაქტობრივად, როცა ის მზად იყო. პროექტი შეიმუშავა სპეციალურმა წარმომადგენელმა სტივენ უიტკოფმა რუსეთის წარმომადგენელ კირილ დმიტრიევთან ერთად, ტრადიციული კოორდინაციის მექანიზმების გვერდის ავლით“.ფინეთის პრეზიდენტმა ალექსანდრ სტუბმა, რომელიც ევროკავშირში ერთ-ერთ იმ მცირერიცხოვან ადამიანთაგანად ითვლება, ვისაც შეუძლია ევროპული წინააღმდეგობები ტრამპს გადასცეს, მკაცრად ისაუბრა.„ეს სამშვიდობო გეგმა, გულწრფელად რომ ვთქვათ, არასრულია და შინაგანად წინააღმდეგობრივი“, - თქვა მან. „წინადადებას ძალიან ბევრი სისუსტე აქვს. ამჟამინდელი სახით, ის ნამდვილად არ დამტკიცდება. ჩვენ არც კი ვიყავით ინფორმირებული განვითარების შესახებ და ეს თავისთავად სერიოზულ კითხვებს ბადებს“.ევროპა გახლეჩილია სახის შენარჩუნების აუცილებლობასა და იმ რეალობას შორის, რომ უკრაინასთან დაკავშირებით გადაწყვეტილება მის გარეშე მიიღება. ვაშინგტონი დემონსტრაციულად ცვლის თავის ფოკუსს: კიევის უპირობო მხარდაჭერის ერა დასრულდა და მომავალი მოგვარების კონტურები სულ უფრო უახლოვდება რუსეთის ხედვას კონფლიქტის შესახებ.

ფოთში ავარიის დროს დაღუპული ბიჭის საცოლე ემოციურ პოსტს აქვეყნებს

ფოთში ავარიის დროს დაღუპული 22 წლის თემო პაჭკორიას საცოლე სოციალურ ქსელში ემოციურ პოსტს აქვეყნებს:„ჩემო სიცოცხლე ეს რა გამიკეთე??რატო დამტოვე მარტო  სიცოცხლეზე მეტად მიყვარხარ ჩემო ანგელოზო“შეგახსენებთ, რომ ფოთში მომხდარ ავტოსაგზაო შემთხვევას ახალგაზრდა მამაკაცის სიცოცხლე ემსხვერპლა, ერთი პირი კი დაშავდა.არსებული ინფორმაციით, მაღალი სიჩქარით მოძრავი მსუბუქი ავტომანქანა ევეაკუატორს შეეჯახა, მოსრიალდა და შემდეგ ტრაილერს დაეჯახა.

დღეს გიორგობაა

დღეს გიორგობაა – ქართული მართლმადიდებელი ეკლესია წმინდა გიორგის ბორბალზე წამების დღეს აღნიშნავს.ტაძრებში დილიდან წირვა შესრულდება.ქართული ეკლესია წმინდა გიორგის ხსენებას ორჯერ – 6 მაისს და 23 ნოემბერს აღნიშნავს. დღევანდელი დღე საქართველოში უქმედ არის გამოცხადებული.

ბრაზილიის ყოფილი პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ, რომელიც შინაპატიმრობაში იმყოფებოდა, ქვეყნიდან გაქცევის საფრთხის გამო დააკავეს

ბრაზილიის პოლიციამ ქვეყნის ყოფილი პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ გაქცევის საშიშროების გამო დააკავა. ამის შესახებ „როიტერი“ წერს.ბოლსონარუ უკვე რამდენიმე თვეა, რაც შინაპატიმრობაში იმყოფება, მაგრამ მოსამართლის გადაწყვეტილებით, არსებობს სერიოზული საფრთხე, რომ ქვეყნის ყოფილი ლიდერი შესაძლოა, გაიქცეს, რადგან წინა დღეებში ელექტრონული სამაჯურის დაზიანების მცდელობა ფიქსირდებოდა. სასამართლოში ასევე აღნიშნავენ, რომ ბოლსონარუს სახლთან შეკრებილმა ხალხმა სამომავლოდ შესაძლოა, ხელი შეუშალოს მის მონიტორინგს.ამასთან, ქვეყნის ყოფილი ლიდერის ადვოკატები აცხადებენ, რომ ბოლსონარუს დაკავების მიზეზი დაგეგმილი მასშტაბური საპროტესტო აქციაა და ისინი გაასაჩივრებენ ამ გადაწყვეტილებას.შეგახსენებთ, რომ ბრაზილიის ყოფილი პრეზიდენტი ჟაირ ბოლსონარუ სახელმწიფო გადატრიალების დაგეგმვაში სასამართლომ დამნაშავედ ცნო და 27 წელზე მეტი ხნით პატიმრობა მიუსაჯა.

ლოცვა, რომელიც გიორგობას უნდა წაიკითხოთ

ქრისტიანული სამყარო 23 ნოემბერს გიორგობას აღნიშნავს. დღეს საქართველოს ყველა მოქმედ ტაძარში წირვა-ლოცვა აღევლინება.საკვირველმოქმედი და ძლევამოსილი გიორგი ქართველი ერის მფარველად მიიჩნევა. წმინდანი საქართველოში განსაკუთრებულად უყვართ.გთავაზობთ ლოცვებს რომელიც გიორგობა დღეს უნდა წაიკითხოთ:ჰოი, ყოვლადნეტარო, წმიდაო დიდო მოწამეო გიორგი, მიითუალე საგალობელი ესე ქებისა და ღმრთისა მიმართ შუამდგომელობითა შენითა გვიხსენ ჩუენ ყოვლისაგან ბოროტისა, რაჲთა შენ თანა ვღაღადებდეთ: ალილუია, ალილუია, ალილუია.ტყუეთა განმათავისუფლებელო და გლახაკთა ხელის აღმპყრობელო, სნეულთა მკურნალო და მეფეთა უძლეველო წინამბრძოლო, ღვაწლით შემოსილო, დიდო მოწამეო გიორგი, ევედრე ქრისტესა ღმერთსა შეწყალებად სულთა ჩვენთათვის.ევედრე, წმიდაო მოწამეო ქრისტესო, შენგან შეყუარებულსა ტკბილსა იესუს, რათა მოგუანიჭოს მადლი და წყალობა თვისი აღურაცხელი.

ბოლო სიახლეები

დღეს გიორგობაა