დონალდ ტრამპი – USAID-ში კორუფციამ ისეთ დონეს მიაღწია, როგორიც აქამდე იშვიათად უნახავს ვინმეს, დახურეთ ის

აშშ-ის პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი ორმხრივი ტარიფების დაწესებას კიდევ კიდევ რამდენიმე გეგმავს, თუმცა ქვეყნების სია ჯერჯერობით უცნობია. ამის შესახებ „როიტერი“ ანონიმურ წყაროებზე დაყრდნობით წერს. მედიის ცნობით, გადაწყვეტილება ტრამპმა რესპუბლიკელ კანონმდებლებს უკვე აცნობა. როგორც „როიტერი“ წერს, ეს ნაბიჯი შეასრულებს ტრამპის საარჩევნო კამპანიის დაპირებას – დაადოს საბაჟო გადასახადი აშშ-ში შემოტანილ საქონელს. ეს იქნება იმ ტარიფების ტოლფასი, რომლებსაც სავაჭრო პარტნიორები აწესებენ ამერიკიდან ექსპორტირებულ საქონელზე. ცნობისთვის, თავდაპირველად დონალდ ტრამპმა ტარიფები დაუწესა ჩინეთს, მექსიკასა და კანადას. თუმცა კანადისა და მექსიკის ლიდერებთან საუბრის შემდეგ ქვეყნებმა მიაღწიეს შეთანხმებას და ტარიფების დაწესება გადაიდო. ჩინეთის შემთხვევაში ტრამპის გადაწყვეტილება არ შეცვლილა. ამასთან, ჩინეთში აშშ-სთვის საპასუხო ტარიფების დაწესება დააანონსეს.

"ჩემთვის რამდენიმე რამეა ცხადი: 1. რაც კეთდება, გინდა აქტივისტების, გინდა პოლიტიკოსების, გინდა ენჯეოების, გინდა მედიების მიერაც კი, საკმარისი არაა - რეჟიმი აგონიაში არაა. იგი დასუსტებულია, იზოლაციაშია, მაგრამ ადაპტირებულია პროტესტსაც და იზოლაციასაც 2. დაჭერები მუშაობს. თუ ღიას არა, შინაგან ცენზურას მაინც იწვევს და სიფრთხილეს, რომელიც დაჭერების ინტენსიობის მატების კვალდაკვალ, ტრანსფორმირდება შიშში (რაც ძალიან ბუნებრივი და ადამიანურია) 3. პატიმრებს ვერ ვშველით, მოშიმშილეები სიკვდილის პირას არიან 4. ყველას მუშაობით, განსაკუთრებით კი სახალხო პროტესტით, მნიშვნელოვანი შედეგები დაიდო, მაგრამ განვითარების აღმავალი ხაზი აღარ შეინიშნება მინიმუმ 1 თვეა 5. პოლიტიკოსებმა ყველაფერი არ იციან და ყველაფერი არ შეუძლიათ. არც ახალი პარტიაა პანაცეა და არც არსებული პარტიების სრული შერწყმა 6. კრიტიკა, ვისიც და რისიც არ უნდა იყოს, მტრობა არაა და მისი აუტანლობა და პრაქტიკულად აკრძალვა, მხოლოდ საკუთარ და საკუთარი ბაბლის ფსიქოლოგიურ კომფორტს ემსახურება, აფუჭებს საქმეს და გვაშორებს მიზანს. 7. ყველაფერი კარგად არაა, ყველაფერი რთულადაა და ეს კიდევ უფრო მეტი მოქმედებისკენ უნდა გვიბიძგებდეს და არა ხელების ჩამოყრისკენ ან კომფორტზონის ძებნისკენ, რაც თავის მოტყუებას გულისხმობს, რომ ყველაფერი გადასარევად მიდის. 8. გრძელი ნახევრად ლიტერატურული ტექსტებით, გულისამაჩუყებელი ისტორიებით და დითირამბებით დიქტატურა არსად და არასდროს არ დამარცხებულა. არსად და არასდროს. 9. კარდინალური ცვლილებების დროა, რაც ყველამ ერთად უნდა მოვიფიქროთ", - წერს "კოალიცია ცვლილებისთვის" ერთ-ერთი ლიდერი, ნიკა გვარამია სოციალურ ქსელში.

საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე შალვა პაპუაშვილი აშშ-ის პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის განცხადებას სოციალურ ქსელში ეხმაურება. „დადგა დრო, ყველა უცხოელმა, ვინც ებრძოდა „გამჭვირვალობის კანონს“, ბოდიში მოუხადოს საქართველოს ხელისუფლებას და ქართველ ხალხს“, – წერს შალვა პაპუაშვილი და ტრამპის განცხადებას აზიარებს. ცნობისთვის, აშშ-ის პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა USAID-თან დაკავშირებით დღეს სოციალურ ქსელში დაწერა: „USAID-ში კორუფციამ ისეთ დონეს მიაღწია, როგორიც აქამდე იშვიათად უნახავს ვინმეს, დახურეთ ის“.

ანალიტიკოსი ზაალ ანჯაფარიძე ევროკავშირის უმაღლესი წარმომადგენელი/ ევროკომისიის ვიცე-პრეზიდენტი კაია კალასის და გაფართოების საკითხებში ევროკავშირის კომისრის მარტა კოსის მიერ საქართველოში არსებული სიტუაციის შესახებ გაკეთებულ განცხადებას ეხმიანება. როგორც ანალიტიკოსი აღნიშნავს, ევროკომისრების განცხადებები ორმაგ სტანდარტზე მიუთითებს. „ევრობიუროკრატია არ იცვლება. ახალი თაობის ევრობიუროკრატიას კი საქართველოს მიმართ ერთი შეხედვით უცნაური რეფლექსიები ჩამოუყალიბდა. მათი სახელია ორმაგი სტანდარტები ევროკავშირის ორი ახალი ევროკომისრის კაია კალასის, მარტა კოსის დღევანდელი მოწოდებები საქართველოსთან დაკავშირებით, სწორედ ამ ორმაგი სტანდარტების დასტურია. თითქოს copy-paste აქვთ გადმოღებული აქაური ენჯეოების და ოპოზიციის ნარატივებიდან“-წერს ზაალ ანჯაფარიძე ფეისბუკზე.

„USAID-ის მკვლელობა არის ყველგან ავტოკრატების გამარჯვება“, – ასეთი სათაურით აქვეყნებს გამოცემა „ნიუ-იორკ თაიმსი“ აშშ-ის განვითარების საერთაშორისო სააგენტოს ყოფილი ხელმძღვანელის, სამანტა პაუერის წერილს, რომელიც ამ თანამდებობას 2021-2025 წლებში იკავებდა. „ჩვენ აშშ-ის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე ცუდი და ძვირადღირებული საგარეო პოლიტიკური შეცდომის მოწმენი ვართ. დონალდ ტრამპის მეორე ვადის დაწყებიდან სამ კვირაზე ნაკლებ დროში, მან, ელონ მასკმა და სახელმწიფო მდივანმა მარკო რუბიომ შეაჩერეს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს დახმარების პროგრამები მთელს მსოფლიოში. ამით მათ საფრთხე შეუქმნეს მილიონობით სიცოცხლეს, ათასობით ამერიკულ სამუშაო ადგილს და მილიარდობით დოლარის ინვესტიციებს ამერიკულ მცირე ბიზნესებსა და ფერმებში და ამავე დროს, სერიოზულად ძირი გამოუთხარეს ჩვენს ეროვნულ უსაფრთხოებას და გლობალურ გავლენას – ეს ყველაფერი მაშინ, როცა ავტორიტარები და ექსტრემისტები თავიანთ წარმატებას ზეიმობენ. მე შოკირებული ვარ ჩვენი საკუთარი მთავრობის მხრიდან გახარებული თავდასხმით USAID-ის პროგრამების და მათზე მომუშავე საჯარო მოხელეების წინააღმდეგ, მაგრამ სააგენტოს ოთხწლიანი მართვის შემდეგ, არ მიკვირს, რომ ამ თავდასხმებს მოსკოვი და პეკინი მიესალმებიან. მათ ესმით, რისი დამალვა სურთ ამერიკელი ხალხისგან მათ, ვინც სააგენტოს დაშლას ცდილობს: USAID გახდა ამერიკის სუპერძალა მსოფლიოში, სადაც არსებობს საფრთხეები, რომლებიც საზღვრებს კვეთს და მზარდი სტრატეგიული კონკურენცია“, – წერს სამანტა პაუერი. სააგენტოს ყოფილი ხელმძღვანელი აღნიშნავს, რომ USAID-ის მიერ გაწეული დახმარება, რომელიც მრავალი ფორმისაა და მისი ბიუჯეტი აშშ-ის მთლიანი წლიური ხარჯების ერთ პროცენტზე ნაკლებია, თავისთავად არ არის პანაცეა მსოფლიოს მსხვილი გამოწვევებისთვის. სამანტა პაუერის განცხადებით, როგორც ყველა სამთავრობო უწყება, ის შესაძლოა, ყოფილიყო უფრო ეფექტიანი, რის გაკეთებასაც, მისივე თქმით, ის თავისი უფლებამოსილების შესრულების დროს ცდილობდა. „მიუხედავად ამისა, მსოფლიოს მოსახლეობის დიდი ნაწილისთვის, USAID-ის ინვესტიციები და მუშაობა წარმოადგენდა ძირითად (და ხშირად ერთადერთ) კონტაქტს ამერიკის შეერთებულ შტატებთან“, – აღნიშნავს სამანტა პაუერი. USAID-ის უკვე ყოფილი ხელმძღვანელის განცხადებით, სააგენტოს ზოგიერთი ინვესტიცია სიცოცხლის მყისიერ გადარჩენას ითვალისწინებდა – ეს იყო წამლები, რომლებიც მიეწოდა 500 ათასს ბავშვს აივ-ინფექციით ან აშშ-ში წარმოებული საკვები ნივთიერებებით მდიდარი პროდუქტები, რომლებმაც ბავშვებს შიმშილით სიკვდილისგან იხსნა. სამანტა პაუერის თქმით, USAID-ის მიერ 2023 ფისკალურ წელს დახარჯული 38 მილიარდი დოლარიდან დაახლოებით 20 მილიარდი დაიხარჯა ჯანდაცვის პროგრამებზე, როგორებიცაა მალარიის, ტუბერკულოზის, აივ-ინფექციის, ინფექციური დაავადებების წინააღმდეგ ბრძოლა, და ჰუმანიტარულ დახმარებაზე საგანგებო სიტუაციების შემთხვევებში და ომით მოცულ რეგიონებში. მისივე თქმით, USAID-ის სხვა ინვესტიციები ნაკლებად თვალსაჩინოა, თუმცა უფრო გრძელვადიანი შედეგი აქვს; ეს არის გოგონათა განათლება და ადგილობრივი ეკონომიკების ზრდის ხელშეწყობა. „სააგენტოს მრავალი ყველაზე მნიშვნელოვანი ინვესტიცია – მაგალითად, დახმარება თემების აღდგენაში ISIS-ის დამარცხების შემდეგ ან ღარიბი ქვეყნების უნარის გაუმჯობესება, აღკვეთონ სასიკვდილო ინფექციური დაავადებების გავრცელება – უაღრესად მნიშვნელოვანია ეროვნული უსაფრთხოებისთვის. და ახლა USAID-ი აღარ აკონტროლებს ფრინველის გრიპს 49 ქვეყანაში, როგორც ამას სამი კვირის წინ აკეთებდა; მან შეწყვიტა მუშაობა რისკის ქვეშ მყოფ ახალგაზრდებთან ცენტრალურ ამერიკაში, რათა აღკვეთოს კრიმინალური დაჯგუფების ძალადობა, რაც ხელს უწყობს მიგრაციას; ეს არ წმენდს ვიეტნამში აგენტ „ორანჟით“ მოწამლულ მინდვრებს; ის არ ებრძვის პოლიომიელიტს; ის არ თანამშრომლობს თემებთან ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა სირია, მაროკო და ყაზახეთი, რათა შეამციროს მოწყვლადობა რადიკალიზაციის მიმართ. ამ პროგრამების გაუქმების საფასურს – და ამგვარად ამ ზიანს – იგრძნობენ მომავალი თაობები. რასაკვირველია, სააგენტოს, რომელიც ახლა აღვწერე, არაფერი აქვს საერთო „რადიკალურ მემარცხენეებთან“ და „კრიმინალურ“ ფანტომთან, რომელსაც ბატონი ტრამპი ებრძვის. კონგრესის ფართო ზედამხედველობის გარდა, USAID-ი ზედმიწევნით დოკუმენტურად აღრიცხავდა ონლაინ მის ყველა პროგრამას და ხარჯს. ალბათ, შემთხვევითი არ არის, რომ იმ კაცების ერთ-ერთი პირველი ქმედება, რომლებსაც განზრახული აქვთ სააგენტოს მოკვლა, USAID-ის ვებგვერდის გათიშვა იყო“, – წერს პაუერი. გამოქვეყნებულ წერილში ის აღნიშნავს, რომ სააგენტომ გამოიმუშავა პოლიტიკური კაპიტალის უზარმაზარი მარაგი 100-ზე მეტ ქვეყანაში, რამაც გაზარდა იმის ალბათობა, რომ როდესაც შეერთებული შტატები სერიოზულ თხოვნებს წაუყენებს ამ ქვეყნების ლიდერებს – მაგალითად, გაგზავნონ სამშვიდობოები ომის ზონაში, დაეხმარონ ამერიკულ კომპანიას ახალ ბაზარზე შესვლაში, ან მოახდინონ კრიმინალის ექსტრადირება შეერთებულ შტატებში – ისინი ამას დათანხმდებიან. „ეს ნაწილობრივ განმარტავს, თუ რატომ მიესალმებიან ავტოკრატები აშშ-ის მთავრობის შიგნიდან თავდასხმებს USAID-ის მუშაობაზე. USAID-ის ადმინისტრატორად ჩემი მუშაობისას, ჩვენ ვნახეთ ჩინეთისა და რუსეთის მხრიდან სააგენტოზე თავდასხმების მნიშვნელოვანი ზრდა. გასული წლის აპრილში, ჩინეთის მთავრობამ 20-გვერდიანი თავდასხმა გამოაქვეყნა USAID-ის მუშაობაზე, რა დროსაც წამოაყენა მთელი რიგი ცრუ განცხადებებისა იმის შესახებ, თუ როგორ „მოქმედებდა შეერთებული შტატები უგუნურად, ჩაიდინა მრავალი დარღვევა და დანაშაული“. ბაიდენის ადმინისტრაციის ბოლო ექვს თვეში ჩვენ დავაფიქსირეთ 80-ზე მეტი უცხოური პროპაგანდისტული კამპანია, რომელიც მიმართული იყო USAID-ის მუშაობის წინააღმდეგ მსოფლიოს ყველა რეგიონში ადგილობრივ ენებზე”, – ნათქვამია პუბლიკაციაში. როგორც ავტორი აღნიშნავს, პრეზიდენტ ჯონ კენედის მიერ დაარსებიდან 60 წლის გამავლობაში USAID-ი კონგრესის ფართო ორპარტიული მხარდაჭერით სარგებლობდა, ხოლო დონალდ ტრამპის წინა საპრეზიდენტო ვადის დროს სააგენტოს ბიუჯეტის შემცირების მცდელობები რესპუბლიკელებმა აღკვეთეს. „ბაიდენის ადმინისტრაციაში ბევრ ჩვენგანს სჯეროდა, რომ ტრამპის გუნდის ეროვნული უსაფრთხოების მაღალჩინოსნებს, რომლებმაც დაინახეს, თუ რამდენად გაბედული გახდა ჩინეთი თავისი გლობალური ინვესტიციების და გავლენის გაფართოებაში – და რომლებმაც ისწავლეს მძიმე გაკვეთილი პანდემიიდან, რომ საფრთხეებმა, რომლებიც საზღვრების კვეთენ, შეიძლება, გამოიწვიოს კოლოსალური ზიანი – აღიარებდნენ, რომ USAID გახდა ძირითადი მოთამაშე აშშ-ის საგარეო პოლიტიკაში“, – აღნიშნავს ის. პაუერის განცხადებით, სახელმწიფო მდივანი რუბიო ამბობს, რომ სააგენტოს პროგრამების ნაწილი უნდა შენარჩუნდეს, თუმცა ადმინისტრაციამ ხუთშაბათს აცნობა თანამშრომლებს, რომ გეგმავს შეინარჩუნოს მხოლოდ 290 თანამშრომელი 14 000-დან მთელს მსოფლიოში. „USAID-ის ამერიკელი პერსონალი და მათი ოჯახები, რომლებიც მოულოდნელად უკან გაწვეულნი არიან, ბევრად უკეთესს იმსახურებენ. ბევრი მივლენილი იყო მსოფლიოს ყველაზე საშიშ რეგიონებში; 100-ზე მეტი თანამშრომელი დაიღუპა სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას. ბატონი რუბიო ამბობს, რომ მან გარკვეული პროგრამების გაგრძელების ნებართვა გასცა, მაგრამ მასობრივი გათავისუფლება ნიშნავს, რომ ეს პროგრამები პარალიზებულია. ბევრი მშიერი და ავადმყოფი ადამიანი, რომლებიც დამოკიდებულნი არიან USAID-ზე, სიკვდილის საფრთხის წინაშე არიან. ეს სასტიკი და უზომოდ კონტრპროდუქტიული ქმედებები თუ არ შეიცვლება ადმინისტრაციის მიერ – ან კონგრესში რესპუბლიკელები არ შეუერთდებიან დემოკრატებს მათი გაუქმების მცდელობაში – მომავალ თაობებს გაუკვირდებათ, რომ ჩინეთის ქმედებებმა კი არ შეარყია აშშ-ის პოზიცია და გლობალური უსაფრთხოება და გზა გაუხსნა პეკინს, რომ გახდეს არჩევითი პარტნიორი მთელ მსოფლიოში, არამედ, სწორედ ამერიკის პრეზიდენტმა და მილიარდერმა, რომელსაც მან მისცა შესაძლებლობა, ჯერ ესროლა და შემდეგ დაემიზნა, გაანადგურეს ინსტიტუტი, რომელიც ნაკლებად ძვირად ღირებული მაგალითია იმისა, რაც ოდესღაც შეერთებულ შტატებს ჩვენი მოწინააღმდეგეებისგან განასხვავებდა“, – წერს სამანტა პაუერი.