მიხეილ ყაველაშვილი: 90-იანი წლებში შვეიცარია რომ ჩვენთვის სამოთხეს წარმოადგენდა, დღეს მას გავუსწარით უსაფრთხოების მხრივ – ამას ვერასდროს წარმოვიდგენდი

ცუდი მოგონებებისა და ტრავმული მოვლენების წაშლის შესაძლებლობა შეიძლება სხვადასხვა ფსიქიკური პრობლემების მოგვარებაში დაგვეხმაროს. და, აი, ახლა მეცნიერებმა ამის გასაკეთებლად ახალი პერსპექტიული მეთოდი აღმოაჩინეს - უარყოფითი მოგონების შესუსტება პოზიტიური მოგონების ხელახალი გააქტიურებით. ექსპერიმენტში, რომელიც რამდენიმე დღის განმავლობაში გაგრძელდა, მკვლევრებმა 37 მონაწილეს სთხოვეს დაეკავშირებინათ შემთხვევითი სიტყვები ნეგატიურ სურათებთან. ამის შემდეგ მოგონებების ნახევრის "გადაპროგრამირება" სცადეს და ისინი დადებით მოგონებებთან დაკავშირებას. "ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ ამ პროცედურამ შეასუსტა ავერსიული მეხსიერება და გაზარდა დადებითი მეხსიერება", - აღნიშნეს მკვლევრებმა. კვლევისთვის ჯგუფმა გამოიყენა სურათების მონაცემთა ბაზები, რომლებიც კლასიფიცირებულია როგორც ნეგატიური ან დადებითი. მაგალითად, ადამიანის დაზიანებები ან სახიფათო ცხოველები შედარებული მშვიდ პეიზაჟებთან და მოღიმარ ბავშვებთან. კვლევის პირველ საღამოს მეხსიერების სავარჯიშოები გამოიყენეს, რათა მონაწილეებს ნეგატიური გამოსახულებები კვლევისთვის შექმნილ სიტყვებისთვის დაეკავშირებინათ. მეორე დღეს მოგონებების გასამყარებლად, მკვლევრებმა სცადეს ამ სიტყვების ნახევარი მონაწილეთა გონებაში დადებით სურათებთან დაეკავშირებინათ. მეორე ღამის განმავლობაში (NREM ძილის ფაზაში) მონაწილეებს გამოგონილ სიტყვებს ასმენინებდნენ. ცნობისთვის NREM ფაზა მეხსიერების ჩამოყალიბებასთან არის დაკავშირებული. მეცნიერები კვლევის მონაწილეების ტვინის აქტივობის მონიტორინგს ელექტროენცეფალოგრაფიის გამოყენებით ახორციელებდნენ. ტვინში ისეთი აქტივობა დაფიქსირდა, რომელიც ემოციური მეხსიერების დამუშავებასთან არის დაკავშირებული. ეს აქტივობა გაიზარდა აუდიო მეხსიერების გააქტიურებისას და მნიშვნელოვნად მაღალი იყო დადებით მახსოვრობასთან დაკავშირებული მახასიათებლებისას. რამდენიმე დღის შემდეგ, მკვლევრებმა კითხვარების მეშვეობით დაადგინეს, რომ მოხალისეები ისეთ უარყოფით მოგონებებს ნაკლებად იხსენებდნენ, რომლებიც შერეული იყო პოზიტიურთან. საინტერესოა, რომ პოზიტიური მოგონებები უფრო ხშირად ჩნდებოდა მათ გონებაში, ვიდრე ნეგატიური. "ეს ნიშნავს, რომ არაინვაზიური ძილის ინტერვენცია შესაძლებელია და მას შეუძლია შეცვალოს ავერსიული მეხსიერება. ამას შეუძლია შემოგვთავაზოს ახალი შეხედულებები ტრავმებთან დაკავშირებული მეხსიერების მკურნალობის მხრივ", — აღნიშნულია კვლევაში. თუმცა, კვლევა ჯერ ახალია და მას გადამოწმება კიდევ სჭირდება. ასევე გასათვალისწინებელია, რომ ცუდ მოგონებასთან დაკავშირებული ვიზუალის გონებიდან "წაშლა" შეიძლება უფრო ადვილი იყოს, ვიდრე ტრავმული მოვლენის. ჩვენ ვიცით, რომ ტვინი მოგონებებს ძილის დროს მათი ხანმოკლე გამეორებით ინახავს და ბევრმა კვლევამ უკვე შეისწავლა, თუ როგორ შეიძლება ამ პროცესის გაკონტროლება. ამით შეიძლება დადებითი მოგონებების გააქტიურება და ცუდი მოგონებების დავიწყება. ეს მეხსიერების რედაქტირების კიდევ ერთი საინტერესო საშუალებაა. ყველაფერი ამის გაერთიანებით მკვლევრებს მიაჩნიათ, რომ მალე მოგონებებზე კონტროლი შეგვეძლება და ამით ტრავმული მოვლენებისგან ჩვენი ფსიქიკის დაცვას შევძლებთ.

პოზიციას ნამდვილად შევიცვლიდი, დღემდე რომ მენახა გაყალბების დამადასტურებელი მტკიცებულება. ასეთი მტკიცებულება არ მინახავს, ბოდიში და ჰაერიდან მოტანილ სისულელეებს მე არ ვიჯერებ, – ამის შესახებ საქართველოს სახალხო დამცველმა, ლევან იოსელიანმა განაცხადა „ტვ პირველის“ ეთერში იმ კითხვის პასუხად, რომლის თანახმადაც: „პროკურატურამ არჩევნების შესაძლო გაყალბების საქმეზე შუალედური ინფორმაცია გაავრცელა. რაც შეეხება არჩევნების შეფასებას, თქვენ გქონდათ იმ ტიპის პოზიცია, რომელიც იყო ფართოდ გაკრიტიკებული იმ საზოგადოების, პოლიტიკური ჯგუფების მხრიდან,  ვინც არჩევნების ლეგიტიმაციას არ ცნობენ. ხომ არ შეიცვალეთ თქვენი პოზიცია?“. იოსელიანის განმარტებით, ვისაც ჰქონდა საშუალება, არჩევნებს დაკირვებოდა, მათ მიერ არ არის წარმოდგენილი გაყალბების შესახებ ისეთი მყარი მტკიცებულებები, რომელიც ათქმევინებდა, რომ 300 000 ხმა გაყალბდა. „პოზიციას ნამდვილად შევიცვლიდი, დღემდე რომ მენახა გაყალბების დამადასტურებელი მტკიცებულება. მე არ მინახავს ასეთი მტკიცებულება, 100 ათასი ადამიანი, რომელსაც ჩამოართვეს პირადობის მოწმობა, ამ ადამიანებიდან დღემდე ჩემთან არცერთი არ მოსულა. 300 ათასი ხმის გაყალბებას რა ინფრასტრუქტურა სჭირდება და ეს რასთან არის დაკავშირებუოლი, ჩემთვის ძალიან ცხადია. ამიტომ ბოდიში და ასეთ ჰაერიდან მოტანილ სისულელეებს მე არ ვიჯერებ. ეს არის ჩემი, როგორც მოქალაქის პოზიცია. მე არ მაქვს მანდატი, რომ არჩევნებს დავაკვირდე. არჩევნებს არ დავკვირვებივარ. 3 000 უბანზე მე არ მყოლია წარმომადგენელი, მაგრამ ვისაც ჰყავდა წარმომადგენლები და ჰქონდა ასეთი საშუალება, მათ მიერ დღემდე, ჩემი აზრით, არ არის წარმოდგენილი გაყალბების შესახებ ისეთი მყარი მტკიცებულებები, რომელიც მათქმევინებდა, რომ 300 000 ხმა გაყალბდა – როგორც მოქალაქე, ამას დავიჯერებდი – ან 100 000 ადამიანს ჩამოართვეს პირადობის მოწმობა. მეც დავდიოდი მარნეულში და რამდენიმე უბანზე მეც ვიყავი, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ სისტემურად ვაკვირდებოდი არჩევნებს. მე რომ არჩევნების შესახებ დასკვნა გავაკეთო, სისტემურად უნდა დავაკვირდე ამ ყველაფერს. არ ვართ სადამკვირვებლო ორგანიზაცია, არცერთ სახალხო დამცველს არ გაუკეთებია დასკვნა არჩევნების შესახებ, მის ლეგიტიმაციასთან ან არალეგიტიმაციასთან დაკავშირებით. ეს არის სხვა სფერო, ამისთვის არსებობენ სადამკვირვებლო ორგანიზაციები. არჩევნების წინა პერიოდიდან დაწყებული, როდესაც მგონი, ყოველ კვირა ვაკეთებდით განცხადებას, რომ ადგილი თუ აქვს თქვენ მიმართ რაიმე ტიპის საარჩევნო უფლების შეზღუდვას, იგივე პირადობებთან დაკავშირებით თუ არის რამე პრობლემა, მოგვმართეთ, მოიტანეთ, ან არ ვიცი, ჩვენთან თუ არა, სხვაგან, ამის შესახებ საჯაროდ გააკეთეთ განცხადება. ცალკეული შემთხვევები როგორ არ იყო და პირდაპირ ეთერში ვნახეთ, აქ ხომ საუბარი არის მასშტაბზე, რომელიც შესაძლებლობას მისცემს, არჩევნების შედეგები გადაიხედოს, ანუ გავლენა მოახდინოს. მასშტაბს აქვს მნიშვნელობა“, – განაცხადა ლევან იოსელიანმა. ლევან იოსელიანი ამბობს, რომ სახალხო დამცველის აპარატმა ყველა პარტიას მიმართა, მიეწოდებინათ არჩევნების გაყალბების შესახებ ინფორმაცია, თუმცა აპარატს ასეთი ინფორმაცია მათგან არ მიუღია. „ყველა პარტიას ჩვენ პირადად დავუკავშირდით – ჩემი მოადგილეები ურეკავდნენ – და ვთხოვეთ, მოეწოდებინათ ინფორმაცია, არავინ მოგვაწოდა ინფორმაცია. ვთქვათ, ჰქონდათ, მაშინ რატომ არ დაწერეს 3 000 უბანზე 11-ზე მეტი საჩივარი გაყალბების შესახებ? თუ ჰქონდათ, იქ არ იყვნენ მთელი დღის განმავლობაში? ბევრი დეტალია, რომელიც ესე მარტივად არ არის, რომ ყველაფერი დაიჯერო. თუ ასეთი მტკიცებულებები არსებობს, პირველ რიგში მე კიარა, საზოგადოებას უნდა მიაწოდონ. მაჩვენეთ ეს მასალები, მტკიცებულებები და კი ბატონო, თქვენ ერთად დავჯდები და ვიტყვი, რომ ეს ასეა, ეს ასეა. ვთქვათ, მე არ მენდობიან, ვისაც ენდობიან, იმას მიაწოდონ“, – განაცხადა ლევან იოსელიანმა. საქართველოს გენერალურმა პროკურატურამ არჩევნების შესაძლო გაყალბების ფაქტთან დაკავშირებით მიმდინარე გამოძიების შუალედური შედეგების შესახებ  გაავრცელა ინფორმაცია. პროკურატურის განცხადებით, გამოძიების ფარგლებში ამ ეტაპზე უკვე ჩატარებულია 800-მდე საგამოძიებო და საპროცესო მოქმედება, მათ შორის უცხოელი ექსპერტების მონაწილეობით ჩატარდა არაერთი საგამოძიებო ექსპერიმენტი და დაინიშნა შესაბამისი ექსპერტიზები. უწყების განმარტებით, სასამართლოში დაკითხვისას მოწმეთა უმეტესმა ნაწილმა გამოძიებას ვერ მიაწოდა ვერანაირი სახის მტკიცებულება და მათი არგუმენტაცია მხოლოდ მესამე პირების მიერ მიწოდებულ დაუზუსტებელ ინფორმაციას ეყრდნობოდა, ცალკეულმა მოწმეებმა კი გამოძიებას განუცხადეს, რომ მათ მიერ გაკეთებული განცხადებები არჩევნების გაყალბების კონკრეტულ ფაქტებზე ემსახურებოდა პრევენციულ ღონისძიებას. ამასთან, პროკურატურაში აცხადებენ, რომ საგამოძიებო ექსპერიმენტებით და მასში მონაწილე საერთაშორისო ექსპერტების გამოკითხვით გამოირიცხა ერთი ამომრჩევლის მიერ განმეორებითი, თუ მრავალჯერადი ხმის მიცემის შესაძლებლობა.

რეჟიმი სულ უფრო მეტად ფიზიკურად ესხმის თავს მათ, ვინც ითხოვს თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ჩატარებას. ამერიკა ამას ხედავს და ჩვენ ქმედებებს მივმართავთ, – ამის შესახებ ამერიკელი კონგრესმენი ჯო უილსონი სოციალურ ქსელ X-ში წერს. უილსონის თქმით, „ქართველ ხალხს ვერ დააშინებენ“. „ცალსახად ვგმობ ივანიშვილის რეჟიმის თავდასხმას ყოფილ პრემიერ-მინისტრ გიორგი გახარიასა და ზვიად ქორიძეზე. რეჟიმი სულ უფრო მეტად ფიზიკურად ესხმის თავს მათ, ვინც ითხოვს თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ჩატარებას. ამერიკა ამას ხედავს და ჩვენ ქმედებებს მივმართავთ. ქართველ ხალხს ვერ დააშინებენ“, – წერს ჯო უილსონი.

გავრცელებული ინფორმაციით, დოლიძის ქუჩაზე ფიზიკური დაპირისპირება მოხდა. გაფიცულებს მოსახლეობა დაუპირისპირდა. ცნობისთვის, საყოველთაო გამაფრთხილებელი გაფიცვა 15:00 საათზე დაიწყო, სამი საათის განმავლობაში გაგრძელდება და მას უერთდებიან კომპანიები, უნივერსიტეტები, კვების ობიექტები თუ სხვა ბიზნესჯგუფები. გაფიცულები პროტესტს სხვადასხვა ბანერებით გამოხატავენ: „ვითხოვთ ახალ არჩევნებს“, „თავისუფლება რეჟიმის პატიმრებს“.

ამის შესახებ ინფორმაციას იტალიური მედია ავრცელებს. არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში მდგრადი განვითარების კვირეული მიმდინარეობს, რომელშიც არაბთა გაერთიანებული რესპუბლიკის პრეზიდენტთან ერთად აზერბაიჯანის, რუანდის და უზბეკეთის პრეზიდენტები, ალბანეთის, ახალი ზელანდიის, იტალიის, მალაიზიის, ფინეთის, პრემიერ-მინისტრები და ასევე პოლიტიკოსები, ლიდერები განახლებადი ენერგიის, ტექნოლოგიური განვითარებისა და ინოვაციების სფეროებში, ინვესტორები და მეწარმეები მონაწილეობენ. მსოფლიომ სააგენტოების ყურადღების ცენტრში აბუ-დაბის აეროპორტში ალბანეთის და იტალიის პრემიერ-მინისტრების შეხვედრის მომენტი მოექცა. აეროპორტის დარბაზში ჯორჯია მელონის გამოჩენის და მასთან მიახლოების შემდეგ ედი რამა, რომელიც ბევრად მაღალია ჯორჯია მელონიზე, კრემისფერ ხალიჩაზე ცალ მუხლზე დაეშვა და მას წითელი ყუთით საჩუქარი გადასცა. ამის შემდეგ მან დახვედრით ერთობ ნასიამოვნებ და გახალისებულ მელონის, რომელიც დღეს 48 წლის გახდა, აუხსნა, რომ საჩუქარი - აბრეშუმის შარფი, მასზე ნაცრისფერ და შავ ფერებში დატანილი პოპულარული ალბანური ელემენტებით - იტალიიდან ალბანეთში გადასული დიზაინერის ნამუშევარი იყო, შარფი მელონი თავზე მოახვია, თავადაც გადაეხვია და უთხრა: თქვენთან შეხვედრამდე მე ვესაუბრე იტალიელ ჟურნალისტებს, რომ მათ თქვენთვის ემღერათ „tanti auguri“ ( თქვენ ხომ ძალიან გიყვართ ისინი, არა? - განაგრძო რამამ და ჟუნალისტებს მიმართა: თქვენ აქ ხართ, რომ იმღეროთ მისი დაბადების დღის აღსანიშნავად, არა? მელონიმ იგი ღიმილით შეაჩერა და უთხრა: ნუ მარცხვენთ!   იტალიის პრემიერ-მინისტრ ჯორჯია მელონის და ალბანეთის პრემირ-მინისტრ ედი რამას ერთმანეთთან ძალიან კარგი პარტნიორული ურთიერთობა აქვთ. აბუ-დაბიში იტალიამ, ალბანეთმა და არაბთა გაერთიანებულმა საამიროებმა ხელი მოაწერეს მილიარდიანი ღირებულების სამმხრივ პროექტს, რომელიც ალბანეთში მწვანე ენერგიის წარმოებას და ადრიტიკის ზღვის ფსკერზე კაბელით მის იტალიისთვის მიწოდებას ითვალისწინებს. მათ შორის თანამშრომლობის კიდევ ერთი მაგალითია შეთანხმება, რომელიც ხმელთაშუა ზღვიდან ნავებით იტალიაში შესვლის მსურველების იტალიამდე არ მიშვებას, გემით ალბანეთში გადაყვანას და თავშესაფრის შესახებ მოთხოვნის განხილვამდე ალბანეთის ტერიტორიაზე მათთვის სპეციალურად აშენებულ დროებით თავშესაფარში განთავსებას ითვალისწინებს. წყარო:ipress.ge