საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში სამუშაო ვიზიტით მყოფი ცნობილი ფიზიკოსი, ბირთვული კვლევების ევროპული ორგანიზაციის (CERN) მეცნიერი, CERN-ის გლობალური SHiP ექსპერიმენტის სპიკერი, Imperial College London-ის (დიდი ბრიტანეთი) ფიზიკის მიმართულების პროფესორი ანდრეი გოლუტვინი სტუ-ის სამეცნიერო-აკადემიური წრეებისა და სტუდენტების წინაშე საჯარო ლექციით – New Horizons in Particle Phisics with the SHiP Experiment („ნაწილაკების ფიზიკის ახალი ჰორიზონტები SHiP ექსპერიმენტით“) წარსდგა.
ინფორმაციას საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი ავრცელებს.
სტუ-ის ცნობით, CERN/SHiP ექსპერიმენტის სპიკერის საჯარო ლექციას ინფორმატიკისა და მართვის სიტემების ფაკულტეტის საინჟინრო ფიზიკის, მათემატიკის, ინფორმატიკისა და კომპიუტერული ინჟინერიის საგანმანათლებლო პროგრამების ბაკალავრები, მაგისტრანტები და დოქტორანტები, საინჟინრო ფიზიკის დეპარტამენტის პედაგოგები და მკვლევრები, სტუ-ის კვანტური ფიზიკისა და საინჟინრო ტექნოლოგიების ინსტიტუტის მეცნიერები, ინჟინრები და სტუ-ის CERN-LHC ჯგუფის წევრები, სტუ-ში ასევე სამუშაო ვიზიტით მყოფი ცნობილი მეცნიერი, CERN/CMS-ექსპერიმენტის ლიდერი ტიციანო კამპორეზი ესწრებოდნენ.
საჯარო ლექცია ვიცე-რექტორმა, პროფესორმა თამარ ლომინაძემ გახსნა. მან შეკრებილ საზოგადოებას CERN-ის მეცნიერი ანდრეი გოლუტვინი წარუდგინა. როგორც თამარ ლომინაძემ აღნიშნა, CERN/SHiP ექსპერიმენტის სპიკერი და Imperial College London-ის ფიზიკის პროფესორი უკვე მრავალი წელია ბირთვული და ნაწილაკების ფიზიკის მიმართულებით უმნიშვნელოვანესი კვლევებითაა დაკავებული. მისი თქმით, პროფესორი გოლუტვინი სხვადასხვა დროს მუშაობდა HERA-B კალორიმეტრის პროექტზე, ხელმძღვანელობდა CERN-ის დიდ ადრონულ კოლაიდერზე მიმდინარე LHCb კალორიმეტრის პროექტსა და იყო LHCb ექსპერიმენტის სპიკერი. თამარ ლომინაძის განცხადებით, გოლუტვინი, რომელიც 2013 წლიდან SHiP ექსპერიმენტის ინიციატორია, CERN-მა ამ კოლაბორაციის სპიკერად აირჩია, ხოლო ექსპერიმენტმა მნიშვნელოვნი აღიარება მოიპოვა ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკის საზოგადოებაში.
სტუ-ის კვანტური ფიზიკისა და საინჟინრო ტექნოლოგიების ინსტიტუტის დირექტორის, CERN-LHC საუნივერსიტეტო ჯგუფის ლიდერისა და CERN-ში საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლის, პროფესორ ზვიად წამალაიძის განცხადებით, ShiP კოლაბორაცია სულ უფრო ფართოვდება, სადღეისოდ ექსპერიმენტში ჩართულია 250 ავტორი-მეცნიერი მსოფლიოს 16 ქვეყნის 33 წამყვანი სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუციიდან. მისი თქმით, ShiP ექსპერიმენტი CERN-ის ხელმძღვანელობამ ოფიციალურად 2024 წლის მარტში დაამტკიცა და ახლო მომავალში მასში საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის მეცნიერები და ინჟინრებიც აქტიურად ჩაერთვებიან. როგორც ზვიად წამალაიძემ აღნიშნა, საჯარო ლექცია, რომელიც მოიცავს CERN-ის ფიზიკოსის მრავალწლიან გამოცდილებას და მნიშვნელოვან სამეცნიერო კვლევებს, საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სტუდენტებსა და მეცნიერებს მრავალმხრივ დააინტერესებს.
საჯარო ლექციის – „ნაწილაკების ფიზიკის ახალი ჰორიზონტები SHiP ექსპერიმენტით“ – ფარგლებში, პროფესორმა ანდრეი გოლუტვინმა აღნიშნა, რომ CERN-ის SHiP (Search for Hidden Particles) ექსპერიმენტი ერთ-ერთი გლობალური პროექტია ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკაში, რომელიც აღმოაჩენს სამყაროში დამალულ, მსუბუქ და სუსტად ურთიერთქმედებად ნაწილაკებს. ექსპერიმენტი ეძიებს ახალ ფიზიკურ მოვლენებს, რითაც შეიძლება პასუხი გაეცეს მატერიისა და ანტიმატერიის ასიმეტრიის, ნეიტრინოების მასებისა და შერევის კანონზომიერებებს, ასევე ბნელი მატერიის წარმომავლობას.
როგორც მეცნიერი ამბობს, ShiP ექსპერიმენტს უნიკალური დიზაინი აქვს, რაც საშუალებას აძლევს დეტექტორს აღმოაჩინოს უსუსტესი სიგნალები, რაც უტყუარი პროცესების არსებობის დასტურია. ექსპერიმენტი აერთიანებს სხვადასხვა ქვეყნის მეცნიერთა გუნდს, მოიცავს ასობით ფიზიკოსს და ინჟინერს, ხოლო ექსპერიმენტის შედეგები შეიძლება გახდეს ბლოკჩეინი ახალი თეორიული მოდელების შემოწმებისა და ელემენტარული ნაწილაკების ფუნდამენტური კანონზომიერებების უფრო ღრმად შემეცნებისთვის.
საჯარო ლექციის დასასრულს, პროფესორმა გოლუტვინმა აღნიშნა, რომ CERN/ShiP ექსპერიმენტის განხორციელება დაგეგმილია 2031 წლიდან, ხოლო პირველი მონაცემების შეგროვება კი 2032-2033 წლებში განხორციელდება.
საჯარო ლექციის შემდეგ გაიმართა დისკუსია და დიალოგები, რომელშიც მონაწილეობდნენ სტუ-ის კვანტური ფიზიკის და საინჟინრო ტექნოლოგიების ინსტიტუტის დირექტორი, პროფესორი ზვიად წამალაიძე, ინსტიტუტის მეცნიერები, ახალგაზრდა მკვლევრები და სტუდენტები.
სტუ-ის ინფორმაციით, 29 ოქტომბერს, 12:00 საათზე, საქართველოს ტექნიკურ უნივერსიტეტში საჯარო ლექციას ასევე ცნობილი ფიზიკოსი, ბირთვული კვლევების ევროპული ორგანიზაციის მეცნიერი, CERN/CMS-ექსპერიმენტის ლიდერი, პროფესორი ტიციანო კამპორეზი გამართავს.