პროფესორი გიორგი ფხაკაძე საინტერესო პოსტს აქვეყნებს, სადაც ტრიქინელოზის დაავადებაზე საუბრობს და რჩევებს გვიზიარებს:
„ტრიქინელოზის შემთხვევები საქართველოში – რა უნდა იცოდეს მომხმარებელმა?
რა არის ტრიქინელოზი და როგორ ვრცელდება?
ტრიქინელოზი პარაზიტული დაავადებაა, რომელიც ადამიანებში უმეტესად ინფიცირებული ცხოველის (ღორის, გარეული ხორცის) დაუმუშავებელი ან არასაკმარისად მოხარშული ხორცის მეშვეობით ვრცელდება. საქართველოში დაავადების რამდენიმე შემთხვევა დაფიქსირდა, რაც ხორცის უსაფრთხოების საკითხს კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს.
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
• ტრიქინელოზი გამოწვეულია Trichinella spp. ჭიებით, რომლებიც ხორცში არსებული ცისტების სახით ინახება და ადამიანის ორგანიზმში მოხვედრის შემდეგ ვითარდება.
• თუ ადამიანი მოიხმარს ცუდად დამუშავებულ ხორცს, პარაზიტები ორგანიზმში გადადიან და მძიმე გართულებებს იწვევენ.
• ტრიქინელოზის სიმპტომები შესაძლოა იყოს მსუბუქიდან სიცოცხლისთვის საშიშამდე.
როგორ ვრცელდება ტრიქინელოზი?
ინფიცირებული ხორცის მოხმარება
ტრიქინელოზი ვრცელდება უმი ან არასათანადოდ მომზადებული ღორის ან გარეული ცხოველის ხორცისგან.
განსაკუთრებული რისკის ქვეშ არიან ისინი, ვინც მოიხმარენ სოფლის მეურნეობაში მოშენებული ღორის ხორცს ან ნადირობის შედეგად მიღებულ ხორცს სათანადო შემოწმების გარეშე.
ხორცის გაყინვა არ კლავს პარაზიტს ყველა შემთხვევაში, ამიტომ აუცილებელია ხანგრძლივი თერმული დამუშავება.
როგორ ხვდება პარაზიტი ორგანიზმში?
ინფიცირებული ხორცის მიღების შემდეგ, პარაზიტული ლარვები კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში ვითარდებიან და სისხლში გადადიან.
შედეგად, ისინი კუნთებში იწყებენ ზრდას და ტკივილს, ანთებას და სხვადასხვა გართულებებს იწვევენ.
ვის ემუქრება ტრიქინელოზის რისკი?
ყველაზე მაღალი რისკი აქვთ მათ, ვინც მოიხმარს თვითნაკეთ ხორცპროდუქტებს, როგორიცაა ტრადიციული სოსისები და ლორის სახეობები, რომლებიც სათანადო ვეტერინარულ კონტროლს არ გადის.
განსაკუთრებული ყურადღება საჭიროა ხორცის უსაფრთხოების მონიტორინგსა და შემოწმებაზე ბაზრებსა და მცირე ფერმერულ მეურნეობებში.
ტრიქინელოზის სიმპტომები
ტრიქინელოზი შეიძლება გამოვლინდეს მსუბუქი ან მძიმე ფორმით:
დაწყებითი სიმპტომები (5-7 დღის შემდეგ):
გულისრევა, ღებინება, დიარეა
კუჭის ტკივილი, სისუსტე
გართულებული ფორმა (2-3 კვირის შემდეგ):
ცხელება (38°C-39°C)
კუნთების ძლიერი ტკივილი, სახის შეშუპება
თვალების ანთება, კონიუნქტივიტი
გულის ან ნერვული სისტემის დაზიანება მძიმე შემთხვევებში
თუ ტრიქინელოზი არ მკურნალდება, ის შეიძლება გამოიწვიოს ნერვული და გულ-სისხლძარღვთა გართულებები, რაც შესაძლოა სიცოცხლისთვის საშიში იყოს.
როგორ დავიცვათ თავი? – პრევენციის მთავარი წესები
ხორცის ვეტერინარული შემოწმება
ყიდვისას დარწმუნდით, რომ ხორცი სერტიფიცირებულია და შემოწმებულია ვეტერინარული სამსახურის მიერ.
არ შეიძინოთ ხორცი ბაზრის ან ფერმერისგან, თუ ის არ გადის ოფიციალურ კონტროლს.
სათანადო თერმული დამუშავება
ღორის და გარეული ხორცის მომზადებისას ის უნდა დაიხარშოს მინიმუმ 71°C ტემპერატურაზე.
შეწვის ან შებოლვის დროს ტემპერატურა უნდა იყოს საკმარისი, რომ პარაზიტი განადგურდეს.
ხორცის გაყინვა (-15°C-ზე) გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ზოგჯერ ეფექტურია, მაგრამ ყველა პარაზიტს არ კლავს.
საკვების უსაფრთხოება სამზარეულოში
არ გამოიყენოთ ის საჭრელი დაფა, სადაც ნედლი ხორცი იყო, ბოსტნეულის ან მზა საკვების მოსამზადებლად.
ხელები და სამზარეულოს მოწყობილობა კარგად გარეცხეთ ნედლ ხორცთან კონტაქტის შემდეგ.
მონადირეებისა და ფერმერების სიფრთხილე
გარეული ცხოველის ხორცი განსაკუთრებულად უნდა შემოწმდეს.
თუ თქვენ ან თქვენი ოჯახის წევრი ხორცის პროდუქტების დამზადებაში მონაწილეობთ, დარწმუნდით, რომ ხორცის წყარო უსაფრთხოა.
რა უნდა გავაკეთოთ, თუ ტრიქინელოზზე ეჭვი გვაქვს?
თუ თქვენ გაქვთ ტრიქინელოზის სიმპტომები და მიირთვით უმი ან არასათანადოდ მომზადებული ხორცი ბოლო კვირების განმავლობაში, დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს.
დიაგნოზი დასტურდება სისხლის ტესტით და სპეციალური პარაზიტოლოგიური ანალიზით.
მკურნალობა მოიცავს ანტიპარაზიტულ პრეპარატებს, როგორიცაა Albendazole და Mebendazole, ასევე სიმპტომური თერაპიას“,- წერს გიორგი ფხაკაძე.