ოთხშაბათი, ნოემბერი 19, 2025

პირველად ისტორიაში – სიბრმავე განიკურნება: მეცნიერებმა რქოვანა პრინტერით დაბეჭდეს

3D-ბეჭდვა არამხოლოდ ახალი დეკორაციების ან მარსის კოლონიზაციისთვის საჭირო ინსტუმენტებისთვისაა განკუთვნილი – ოდესღაც იგი კაცობრიობას სიბრმავისგან გადაარჩენს.

ნიუკასლის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა მოიფიქრეს, თუ როგორ უნდა დაებეჭდათ 3D-პრინტერით ადამიანური რქოვანა – თვალის კაკლის გამჭვირვალე ნაწილი, რომელიც ფერის გარდატეხასა და ფოკუსირებაზეა პასუხისმგებელი.

რქოვანის დაავადებით, დაზიანებით თუ დამწვრობით გამოწვეული სიბრმავე 5 მლნ ადამიანს აწუხებს, კიდევ 10 მლნ ადამიანი კი რქოვანის გადანერგვისა და აღდგენის ოპერაციის მოლოდინშია. ახლა შესაძლებელია რქოვანას დონორობა გარდაცვალების შემდეგ, თუმცა დონორობის მსურველთა რაოდენობა არაა საკმარისი ყველა პაციენტის განსაკურნებლად.

ხელოვნური რქოვანას დასამზადებლად, გუნდმა არც ისე ძვირადღირებული 3D-პრინტერი გამოიყენა. იგი „ბიო-მასალის“ ფენას ქმნის კონცენტრირებული წრეების სახით, რაც რქოვანას ფურცლის ფორმას აძლევს. შემდეგ ნაკეთობას უმატებენ ღეროვან უჯრედებს და აძლევენ გაზრდის საშუალებას, რათა ტრანსპლანტაციისთვის შესაფერისი რქოვანა შექმნან.

პირველად ისტორიაში - სიბრმავე განიკურნება: მეცნიერებმა რქოვანა პრინტერით დაბეჭდეს

არ იფიქროთ, რომ რქოვანა ისეთივე ცისფერი იქნება, როგორც ფოტოზე ჩანს – იგი სრულიად გამჭვირვალე ხდება.

– „ჯგუფის მკვლევარები ეძებდნენ იდეალურ ბიო-მასალებს რქოვანას შესაქმნელად. ჩვენი უნიკალური გელი შექმნილია ალგინატისა და კოლაგენისგან, იგი უნარჩუნებს ღეროვან უჯრედებს სიცოცხლეს. მასალა საკმაოდ მყარი გამოდის ფორმის შესანარჩუნებლად, ამავდროულად კი საკმაოდ რბილი იმისათვის, რომ 3D-პრინტერით დაიბეჭდოს.“

მეცნიერების ამ ნაშრომებში გამოიყენეს წინა ნაშრომებიც, რომელთა არსიც ცოცხალი უჯრედების ოთახის ტემპერატურაზე რამდენიმე კვირის განმავლობაში შენახვაში მდგომარეობდა ანალოგიური ჰიდროგელის დახმარებით.

ახლა მათ გამოყენებისთვის მზა ბიო-მასალა აქვთ, რომელიც შეიცავს ღეროვან უჯრედებს. ეს ადამიანებს საშუალებას მისცემს ბიო-ქსოვილების მარტივად დაბეჭდვისა, ისე, რომ არ დახარჯონ დრო ცალკეული უჯრედების გამოყვანაში.

ორგანიზმში ქსოვილების დიდი ნაწილისგან განსხვავებით, რქოვანა არ შეიცავს სისხლძარღვებს, რაც ამარტივებს ტრანსპლანტაციის პროცესს.

იმისათვის, რომ სწორად გაზომონ რქოვანას ფორმა და ზომა, ჯერ გამოიკვლევენ პაციენტის თვალს. მეცნიერების თქმით, ეს მეთოდი საშუალებას მისცემს ექიმებს, გადაუნერგონ პაციენტებს მათ თვალზე მორგებული რქოვანები.

პროფესორმა კონონმა დაამატა:

– „ახლა ჩვენი ხელოვნური რქოვანა გადის სხვა გამოცდებს, რათა რამდენიმე წელიწადში ჩვენ შევძლოთ მათი გადანერგვა. თუმცა, უკვე ნათლად ჩანს, რომ ეს დღე ნამდვილად დადგება. ჩვენ დავამტკიცეთ, რომ შესაძლებელია შექმნა რქოვანისა, რომელიც აბსოლუტურად შეესაბამება პაციენტს.“

ასევე დაგაინტერესებთ:

ქეთევან ნინუაhttp://tiflisnews.ge
საინფორმაციო სააგენტო tiflisnews.ge კონტაქტი- ☎️ 555 100 929

ია მეტრეველი: „ბატონ ოქრუაშვილს“ ბუტას საქმეზე 7 წელი მიუსაჯეს, იმედს ვიტოვებ, სასამართლოს შემდგომი ინსტანცია მაინც გაამტყუნებს გარეწარ ადეიშვილს – მოვუწოდებ პროკურატურას გაითვალისწინონ ჩემი თხოვნა...

სჯობს გვიან ვიდრე არასდროს! „ბატონ ოქრუაშვილს“ ბუტას საქმეზე, 7 წელი მიუსაჯეს. თუმცა ვწუხვარ, ადეიშვილი რატომღაც გაამართლეს, - ასე ეხმიანება 2004 წლის 23 ნოემბერს მოკლული ამირან (ბუტა) რობაქიძის დედა, ია მეტრეველი, თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიერ გამოცხადებულ განაჩენს.მეტრეველის განცხადებით, მიხეილ სააკაშვილის ბრძანებებს სწორედ ზურაბ ადეიშვილი ასრულებინებდა ყველას, ამიტომ, იმედოვნებს, რომ მას შემდგომი ინსტანციის სასამართლო გამამტყუნებელ განაჩენს გამოუტანს. მისივე თქმით, იმედი აქვს, რომ „ყველა უბედურების რეჟისორს“, გურამ დონაძესაც დაეკისრება პასუხისმგებლობა.„სჯობს გვიან ვიდრე არასდროს! “ბატონ ოქრუაშვილს“ ბუტას საქმეზე, 7 წელი მიუსაჯეს. თუმცა ვწუხვარ, ადეიშვილი რატომღაც გაამართლეს. ადეიშვილის ხელმძღვანელობით მოქმედებდნენ ყველა დანარჩენი სტრუქტურები. მიშა რა ბრძანებასაც გასცემდა, ადეიშვილი ასრულებინებდა ყველას. იმედს ვიტოვებ, სასამართლოს შემდგომი ინსტანცია მაინც გაამტყუნებს გარეწარ ადეიშვილს.ასევე, ვაჟბატონი დონაძე, ყველა უბედურების „რეჟისორიც“ იქნება მიხედული, კიდევ გაბედა და „აკაცუკების“ აქციებზე გამოჩნდა. ეგონა იმარჯვებდნენ.მოვუწოდებ პროკურატურას გაითვალისწინონ ჩემი სამართლიანი თხოვნა და აღასრულონ ბოლომდე სამართალი“, - წერს ია მეტრეველი სოციალურ ქსელში.ბუტა რობაქიძის მკვლელობის საქმეზე თბილისის საქალაქო სასამართლომ განაჩენი გამოაცხადა. ირაკლი ოქრუაშვილს 7-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა, თუმცა, მუხლს ამნისტია შეეხო და საბოლოოდ, სასჯელის ზომად 5 წელი და 3 თვე განესაზღვრა.გამართლდა ზურაბ ადეიშვილი, რასაც ბრალდების მხარე შემდეგ ინსტანციაში გაასაჩივრებს.

მიხეილ ყაველაშვილი: საქართველო კვლავ მზადაა საკუთარი წვლილი შეიტანოს რეგიონში მშვიდობისა და სტაბილურობის განმტკიცების საქმეში, რაც, გრძელვადიან პერსპექტივაში, მხოლოდ დადებითი შედეგების მომტანი შეიძლება იყოს

„მსურს ხაზი გავუსვა, რომ მდგრადი მშვიდობისა და სტაბილური გარემოს უზრუნველყოფის თვალსაზრისით, მნიშვნელოვანი წინგადადგმული ნაბიჯია 8 აგვისტოს, ვაშინგტონში, სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის მიღწეული სამშვიდობო შეთანხმება, რასაც, ბუნებრივია, მხოლოდ და მხოლოდ მივესალმებით. ეს ისტორიული შეთანხმება სამხრეთ კავკასიის სამომავლო, გრძელვადიანი განვითარებისთვის ახალ პერსპექტივებს აჩენს“, - ამის შესახებ საქართველოს პრეზიდენტმა მიხეილ ყაველაშვილმა, სომხეთის  პრეზიდენტთან, ვაჰაგნ ხაჩატურიანთან ერთად გამართულ  ბრიფინგზე განაცხადა.საქართველოს პრეზიდენტის განცხადებით, საქართველო კვლავ მზადაა საკუთარი წვლილი შეიტანოს რეგიონში მშვიდობისა და სტაბილურობის განმტკიცების საქმეში.„რა თქმა უნდა, საქართველო კვლავ მზადაა საკუთარი წვლილი შეიტანოს რეგიონში მშვიდობისა და სტაბილურობის განმტკიცების საქმეში, რაც, გრძელვადიან პერსპექტივაში, მხოლოდ დადებითი შედეგების მომტანი შეიძლება იყოს. მწამს, რომ ჩვენი თანამშრომლობა, მეგობრობა და პარტნიორობა ჩვენს ქვეყნებს შორის ჩამოყალიბებული სამაგალითო ურთიერთობების სულისკვეთებით გაგრძელდება“, - აღნიშნა მიხეილ ყაველაშვილმა.დასასრულ, მიხეილ ყაველაშვილმა კოლეგას, საქართველოში სტუმრობისთვის მადლობა კიდევ ერთხელ გადაუხადა.

ყველა პირი, რომელმაც 2025 წლის პირველ ნოემბრამდე თბილისში ტაქსით მომსახურება უნებართვოდ ან პირობების დარღვევით განახორციელა, დაკისრებული ჯარიმებისა და საურავებისგან გათავისუფლდება

პირები, რომლებმაც 2025 წლის პირველ ნოემბრამდე განახორციელეს ტაქსით მომსახურება უნებართვოდ ან სანებართვო პირობების დარღვევით, დაკისრებული ჯარიმებისგან გათავისუფლდებიან, – ამის შესახებ თბილისის მერმა, კახა კალაძემ მუნიციპალიტეტის მთავრობის დღევანდელ სხდომაზე განაცხადა.მისივე თქმით, სატრანსპორტო პოლიტიკის ერთ-ერთ წარმატებულ გადაწყვეტილებად ტაქსების რეფორმა მიიჩნევა.„ტაქსების რეფორმა რამდენიმე ეტაპად განვახორციელეთ: შემოღებულ იქნა მსუბუქი ავტომობილით – ტაქსით (M1 კატეგორია) გადაყვანის ნებართვა; დადგინდა A კატეგორიის ტაქსის ფერის სტანდარტი; აიკრძალა მარჯვენასაჭიანი ავტომობილით მგზავრთა გადაყვანა; დაინერგა მობილური აპლიკაციები ტაქსით მომსახურების პროცესის გამარტივების მიზნით; აუცილებელი გახდა ტაქსის მანათობლის გამოყენება და ა.შ. ბოლოს განხორციელებული ცვლილებებით შეწყდა ნებართვის გაცემაც და ძალაში დარჩა მხოლოდ უკვე აღებული ნებართვები. აღნიშნული გადაწყვეტილებით, პრაქტიკულად უდიდესი ეკონომიკური აქტივი გაუჩნდა თითოეული ნებართვის მფლობელ პირს და მას ეს აქტივი უკვე თავისი შეხედულებისამებრ შეუძლია, განკარგოს“, – განაცხადა კახა კალაძემ.დედაქალაქის მერის განმარტებით, ცვლილებების სრულყოფილად დანერგვა და მათ შორის ტაქსის მძღოლების ადაპტირება რეგულაციებთან გარკვეულ დროს და ენერგიას მოითხოვდა.„მთელი ამ პროცესის განმავლობაში, რა თქმა უნდა, აქტიური და უშუალო კომუნიკაციები მიმდინარეობდა ამ სფეროთი დაინტერესებულ თითოეულ პირთან. ხდებოდა მათთან შეხვედრები, მოსაზრებების გაცვლა და შეიძლება ითქვას, რომ პროცესი მხარეთა მაქსიმალური ჩართულობით მიმდინარეობდა. ამ პროცესებში იყო შემთხვევები, როცა მგზავრთა ტაქსით გადაყვანა ხორციელდებოდა ნებართვის გარეშე ან სანებართვო პირობების დარღვევით. ამიტომ, მივიღეთ აღნიშნული გადაწყვეტილება“, – განაცხადა თბილისის მერმა.კალაძემ მოსახლეობას განუმარტა, რომ 2025 წლის პირველი ნოემბრის შემდეგ ჩადენილ სამართალდარღვევებზე უკვე განხორციელდება კანონმდებლობით დადგენილი პასუხისმგებლობის ზომები მთელი სიმკაცრით.„მივმართავ მოსახლეობას, რომ გაითვალისწინონ ზემოაღნიშნული საკითხები. იმედი მაქვს, რომ ყველა ვიმოქმედებთ კანონით დადგენილი წესების ფარგლებში. ამ საკანონმდებლო ცვლილებებს მივაწოდებთ პარლამენტს. აქვე მინდა, ვთხოვო პარლამენტის წარმომადგენლებს, რომ მხარი დაგვიჭირონ ამ საკანონმდებლო ინიციატივებში, რადგან აღნიშნული საკითხები პრიორიტეტული და მნიშვნელოვანია დედაქალაქისთვის. ასევე, მიგვაჩნია, რომ ცვლილებებს, სამართალდარღვევების შემცირების კუთხით, ქმედითი პრევენციული ხასიათიც ექნება“, – აღნიშნა კახა კალაძემ.

ცნობილია, თურქეთის სასტუმროში გარდაცვლილი ადამიანების ვინაობა

თურქეთის ქალაქ სტამბოლში, ქალი და მისი ორი შვილი გარდაიცვალნენ. ვარაუდობენ, რომ საკვებით მოიწამლნენ.მამა, ერთადერთი გადარჩენილი, ამჟამად მძიმე მდგომარეობაშია საავადმყოფოში. ადგილობრივმა ხელისუფლებამ სასტუმროს, სადაც თურქულ-გერმანული ოჯახი იმყოფებოდა, ევაკუაცია ჩაუტარა, თუმცა დაშავებულთა რაოდენობა ჯერ არ არის დადგენილი. მიმდინარეობს გამოძიება დედისა და ორი შვილის გარდაცვალების მიზეზის დასადგენად.თურქული მედიის ცნობით, ოჯახი გერმანიიდან სტამბოლში დასასვენებლად გაემგზავრა.11 ნოემბერს ისინი ორთაკოიში იმყოფებოდნენ, სადაც ქუჩის გამყიდველისგან მიდიები იყიდეს და შემდეგ ტრადიციული კერძი - შემწვარი ცხვრის სუბპროდუქტები სანელებლებით, პურთან და გამომცხვარი კარტოფილის დიდ ულუფასთან ერთად მიირთვეს.სასტუმროში დაბრუნების შემდეგ ოჯახის ოთხივე წევრს გულისრევა და ღებინება დაეწყო. მშობლებს პირველადი დახმარება აღმოუჩინეს და საავადმყოფოდან გაწერეს, თუმცა ბავშვების მდგომარეობა სწრაფად გაუარესდა.13 ნოემბრის საღამოს დედამ ორივე ბავშვი სასტუმროს ნომერში უგონო მდგომარეობაში იპოვა. სასწრაფო დახმარების სამსახურების სწრაფი ჩარევის მიუხედავად, ბავშვები საავადმყოფოში გარდაიცვალნენ. დედა მეორე დღეს, 14 ნოემბერს, გარდაიცვალა, მდგომარეობის უეცარი და მძიმე გაუარესების შემდეგ.მამა კვლავ ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში რჩება კრიტიკულ მდგომარეობაში. ამასობაში, იმავე სასტუმროში დარჩენილი კიდევ ორი ​​ტურისტი მსგავსი სიმპტომებით საავადმყოფოში მოათავსეს.„ჩვენ მთელ სტამბოლში ვატარებთ შემოწმებას“, - განუცხადა X News Agency-ს რეგიონულმა ჯანდაცვის დირექტორმა აბდულა ემრე გიუნერმა და დასძინა, რომ მოწამვლის შემთხვევების ანომალიური ზრდა ჯერ არ დაფიქსირებულა.გამომძიებლებმა აღმოაჩინეს, რომ სასტუმროს პირველ სართულზე ერთ-ერთი ოთახი ცოტა ხნის წინ პესტიციდებით იყო დამუშავებული.გაზეთ „ჰურიეთის“ ცნობით, პოლიციამ დააკავა სასტუმროს თანამშრომელი და ორი სურსათის უვნებლების კონტროლის სპეციალისტი, რითაც დაკავებულთა საერთო რაოდენობა შვიდამდე გაიზარდა.

შალვა პაპუაშვილი – გასაკვირი არ არის, რომ ბრიუსელი დიალოგს გაურბის, საკუთარი პოზიციები როდესაც დეზინფორმაციაზე გაქვს აგებული, ყალბი კონსტრუქცია ერთი მართალი სიტყვით ჩამოგეშლება

სიმართლის პატივისცემისა და კრიტიკისადმი გახსნილობის გარეშე არანაირი „ევროპა“ არ არსებობს, – ამის შესახებ პარლამენტის თავმჯდომარე შალვა პაპუაშვილი სოციალურ ქსელში წერს.მისივე თქმით, ბრიუსელი დიალოგს გაურბის.„გასაკვირი არ არის, რომ ბრიუსელი დიალოგს გაურბის, თან სწორედ იმ საკითხებზე, რომლებზეც, რომ ჰკითხო, ყველაზე მეტი სათქმელი ექნებოდათ.მიზეზი მარტივია – როდესაც საკუთარი პოზიციები ცრუ ნარატივებზე და დეზინფორმაციაზე გაქვს აგებული, ზუსტად იცი, რომ პირველივე არგუმენტირებულ საუბარში ეს ყალბი კონსტრუქცია ერთი მართალი სიტყვის შეხებით ჩამოგეშლება.სიმართლის პატივისცემისა და კრიტიკისადმი გახსნილობის გარეშე არანაირი „ევროპა“ არ არსებობს“, – წერს პაპუაშვილი.ცნობისთვის, საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრომ განაცხადა, რომ 2025 წლის 21 ნოემბერს ბრიუსელში დაგეგმილი ადამიანის უფლებათა დაცვის საკითხებზე საქართველო-ევროკავშირის დიალოგის შეხვედრა ევროკავშირის მხარის გადაწყვეტილებით გადაიდო. როგორც საგარეო უწყებაში აღნიშნეს, დიალოგის გადადება აჩვენებს, რომ ბრიუსელი მზად არ არის, მოისმინოს ქართული მხარის პოზიციები.

ბოლო სიახლეები