პარასკევი, დეკემბერი 26, 2025

პირველად ისტორიაში – სიბრმავე განიკურნება: მეცნიერებმა რქოვანა პრინტერით დაბეჭდეს

3D-ბეჭდვა არამხოლოდ ახალი დეკორაციების ან მარსის კოლონიზაციისთვის საჭირო ინსტუმენტებისთვისაა განკუთვნილი – ოდესღაც იგი კაცობრიობას სიბრმავისგან გადაარჩენს.

ნიუკასლის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა მოიფიქრეს, თუ როგორ უნდა დაებეჭდათ 3D-პრინტერით ადამიანური რქოვანა – თვალის კაკლის გამჭვირვალე ნაწილი, რომელიც ფერის გარდატეხასა და ფოკუსირებაზეა პასუხისმგებელი.

რქოვანის დაავადებით, დაზიანებით თუ დამწვრობით გამოწვეული სიბრმავე 5 მლნ ადამიანს აწუხებს, კიდევ 10 მლნ ადამიანი კი რქოვანის გადანერგვისა და აღდგენის ოპერაციის მოლოდინშია. ახლა შესაძლებელია რქოვანას დონორობა გარდაცვალების შემდეგ, თუმცა დონორობის მსურველთა რაოდენობა არაა საკმარისი ყველა პაციენტის განსაკურნებლად.

ხელოვნური რქოვანას დასამზადებლად, გუნდმა არც ისე ძვირადღირებული 3D-პრინტერი გამოიყენა. იგი „ბიო-მასალის“ ფენას ქმნის კონცენტრირებული წრეების სახით, რაც რქოვანას ფურცლის ფორმას აძლევს. შემდეგ ნაკეთობას უმატებენ ღეროვან უჯრედებს და აძლევენ გაზრდის საშუალებას, რათა ტრანსპლანტაციისთვის შესაფერისი რქოვანა შექმნან.

პირველად ისტორიაში - სიბრმავე განიკურნება: მეცნიერებმა რქოვანა პრინტერით დაბეჭდეს

არ იფიქროთ, რომ რქოვანა ისეთივე ცისფერი იქნება, როგორც ფოტოზე ჩანს – იგი სრულიად გამჭვირვალე ხდება.

– „ჯგუფის მკვლევარები ეძებდნენ იდეალურ ბიო-მასალებს რქოვანას შესაქმნელად. ჩვენი უნიკალური გელი შექმნილია ალგინატისა და კოლაგენისგან, იგი უნარჩუნებს ღეროვან უჯრედებს სიცოცხლეს. მასალა საკმაოდ მყარი გამოდის ფორმის შესანარჩუნებლად, ამავდროულად კი საკმაოდ რბილი იმისათვის, რომ 3D-პრინტერით დაიბეჭდოს.“

მეცნიერების ამ ნაშრომებში გამოიყენეს წინა ნაშრომებიც, რომელთა არსიც ცოცხალი უჯრედების ოთახის ტემპერატურაზე რამდენიმე კვირის განმავლობაში შენახვაში მდგომარეობდა ანალოგიური ჰიდროგელის დახმარებით.

ახლა მათ გამოყენებისთვის მზა ბიო-მასალა აქვთ, რომელიც შეიცავს ღეროვან უჯრედებს. ეს ადამიანებს საშუალებას მისცემს ბიო-ქსოვილების მარტივად დაბეჭდვისა, ისე, რომ არ დახარჯონ დრო ცალკეული უჯრედების გამოყვანაში.

ორგანიზმში ქსოვილების დიდი ნაწილისგან განსხვავებით, რქოვანა არ შეიცავს სისხლძარღვებს, რაც ამარტივებს ტრანსპლანტაციის პროცესს.

იმისათვის, რომ სწორად გაზომონ რქოვანას ფორმა და ზომა, ჯერ გამოიკვლევენ პაციენტის თვალს. მეცნიერების თქმით, ეს მეთოდი საშუალებას მისცემს ექიმებს, გადაუნერგონ პაციენტებს მათ თვალზე მორგებული რქოვანები.

პროფესორმა კონონმა დაამატა:

– „ახლა ჩვენი ხელოვნური რქოვანა გადის სხვა გამოცდებს, რათა რამდენიმე წელიწადში ჩვენ შევძლოთ მათი გადანერგვა. თუმცა, უკვე ნათლად ჩანს, რომ ეს დღე ნამდვილად დადგება. ჩვენ დავამტკიცეთ, რომ შესაძლებელია შექმნა რქოვანისა, რომელიც აბსოლუტურად შეესაბამება პაციენტს.“

ასევე დაგაინტერესებთ:

ქეთევან ნინუაhttp://tiflisnews.ge
საინფორმაციო სააგენტო tiflisnews.ge კონტაქტი- ☎️ 555 100 929

ღვინის ეროვნული სააგენტოს ინფორმაციით, 2025 წლის იანვარ-ნოემბერში საქართველომ ღვინისა და სპირტიანი სასმელების ექსპორტიდან ნახევარ მილიარდ დოლარზე მეტის შემოსავალი მიიღო

ღვინის ეროვნული სააგენტოს 11 თვის მონაცემებით, მსოფლიოს 70 ქვეყანაში ექსპორტირებულია 245 მლნ აშშ დოლარის ღირებულების 82,3 მლნ-მდე ლიტრი ღვინო, რაც გასული წლის იგივე პერიოდთან შედარებით თანხაში – 7%-თაა შემცირებული, ხოლო რაოდენობაში – 9%.როგორც სააგენტოში საქართველოს პირველ არხს განუმარტეს, მსოფლიოს 55 ქვეყანაში ექსპორტირებულია 37,7 მლნ ლიტრი 257,5 მლნ აშშ დოლარამდე ღირებულების სპირტიანი სასმელები.ჯამურად, 11 თვეში, ღვინისა და სპირტიანი სასმელების ექსპორტით, ქვეყანაში შემოსავლის სახით მიღებულია მნიშვნელოვანი თანხა – ნახევარ მილიარდამდე (502,5 მლნ) აშშ დოლარი.

გურამ მაჭარაშვილი: 4-მა ოქტომბერმა აჩვენა, რომ საზოგადოებაში მიუხედავად პოლიტიკური გემოვნებისა, არავის სურს დამხობა, რევოლუციები, რადიკალური პროცესები – გადატყდა ის იდეა, რომელსაც ჰქვია დამხობის პროცესი,...

„ხალხის ძალის“ აღმასრულებელი მდივანი 4 ოქტომბრის საქმეზე თავდაცვის ყოფილი მინისტრის ბაჩანა ახალაიას დაკავებას ეხმაურება. გურამ მაჭარაშვილის თქმით, პასუხი ყველამ უნდა აგოს.„4-მა ოქტომბერმა ერთი მხრივ აჩვენა ის, რომ საქართველოს საზოგადოებაში მიუხედავად პოლიტიკური გემოვნებისა, არავის აღარ სურს არც დამხობა, რევოლუციები, რადიკალური პროცესები იმიტომ, რომ „ნაციონალური მოძრაობის“ რადიკალურმა წარმომადგენლებმა ნახეს, რომ მხარდაჭერა არ ჰქონდათ.მეორე მხრივ, გადატყდა ის იდეა, რომელსაც ჰქვია დამხობის პროცესი და ყველამ უნდა აგოს პასუხი. სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა წუთების სიზუსტით გამოაცხადა ის მტკიცებულებები, სადაც 4 ოქტომბერს დამხობის პროცესს, როგორც ორგანიზატორი, ხელმძღვანელობდა. აქედან გამომდინარე, ბუნებრივია, რომ საზოგადოებაში იქნება განცდა, რომ ყველამ უნდა აგოს პასუხი იმაზე, რომ მიდიხარ შენი ქვეყნის საწინააღმდეგოდ და მით უმეტეს დამხობის პროცესში”, - განაცხადა გურამ მაჭარაშვილმა.სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა თავდაცვის ყოფილი მინისტრი ბაჩო ახალაია 25 დეკემბერს დააკავა. მას ბრალს სავარაუდოდ, დღეს წარუდგენენ.

მიხეილ სააკაშვილი: ვაშლის თლისთვის ბაჩო ახალაიას დაჭერა 2013 წელს გაატარეთ და ახლა მაინც ამოიღეთ ხმა ზოგიერთმა ამ უსამართლობაზე

აღარ დადგა დრო, საზოგადოებამ აღიაროს, რომ ახალაია სრულიად შეთითხნილი ბრალდებებით იყო გასამართლებული და აღარ უნდა დასრულდეს ამ ოჯახის მრავალწლიანი ტანჯვა?, – ამის შესახებ საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი სოციალურ ქსელში წერს.სააკაშვილი ბაჩო ახალაიას დაკავებას ეხმაურება.„ქიმიური სკანდალი ლილუაშვილით გადაფარეს, ლილუაშვილი ახალაიათი.ძალიან ცუდად იცნობენ ესენი ბაჩოს, რომ თავის პატარა ბინძური ჭკუით ფიქრობენ, მისი მეუღლის დაჭერის მუქარით, ბაჩოსგან რამე აღიარებას მოიპოვებენ.და საერთოდ, აღარ დადგა დრო, საზოგადოებამ აღიაროს, რომ ახალაია სრულიად შეთითხნილი ბრალდებებით იყო გასამართლებული და ბოლო-ბოლო აღარ უნდა დასრულდეს ამ ოჯახის მრავალწლიანი ტანჯვა?კარგი, ვაშლის თლისთვის მისი დაჭერა 2013 წელს გაატარეთ და ახლა მაინც ამოიღეთ ხმა ზოგიერთმა ამ უსამართლობაზე!“, – წერს მიხეილ სააკაშვილი.სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა საქართველოს თავდაცვის ყოფილი მინისტრი ბაჩო ახალაია გუშინ, 25 დეკემბერს დააკავა. ბაჩო ახალაიას დაკავება 4 ოქტომბრის მოვლენებს უკავშირდება

ცოტნე ივანიშვილი – ძალიან გამიხარდებოდა, რომ ჩემი თაობის წარმომადგენლებს შორის მეტი დიალოგი არსებობდეს, ჯანსაღ დისკუსიაში არა მარტო სიმართლე იბადება, არამედ ერთობაც

ძალიან მიხარია, რომ ღირსეული, წარმატებული, მოტივირებული ადამიანი ჩაუდგება სათავეში „ქართული ოცნების“ ახალგაზრდულ ორგანიზაციას, – ამის შესახებ ცოტნე ივანიშვილმა განაცხადა.ცოტნე ივანიშვილი „ქართული ოცნების“ ახალგაზრდული ორგანიზაციის ყრილობას საპატიო სტუმრის რანგში ესწრებოდა.ცოტნე ივანიშვილის თქმით, განათლება, შრომისმოყვარეობა, ნიჭიერება ძალიან უნდა ფასდებოდეს.„პირველ რიგში, მინდა, ვარლამ ლიპარტელიანს მივულოცო. პირადად მე ძალიან მიხარია, რომ ასეთი ღირსეული, წარმატებული, მოტივირებული ადამიანი ჩაუდგება სათავეში „ქართული ოცნების“ ახალგაზრდულ ორგანიზაციას. ზოგადად, ქართველები ძალიან ნიჭიერი ვართ და მიმაჩნია, რომ ახალგაზრდებში განათლება, შრომისმოყვარეობა, ნიჭიერება, მონდომება და მომავლის მშენებლობის სურვილი, მოტივაცია ძალიან უნდა ფასდებოდეს. აქედან გამომდინარე, ძალიან გამიხარდებოდა, რომ ჩემი თაობის წარმომადგენლებს შორის მეტი დიალოგი არსებობდეს, რადგან ჯანსაღ დისკუსიაში, განსხვავებული აზრის მოსმენაში არა მარტო სიმართლე იბადება, არამედ ერთობაც. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მოტივირებული ახალგაზრდები ჩაუდგნენ სათავეში ჩვენი ქვეყნის ნათელ მომავალზე ზრუნვას. ჩემ გარშემო ძალიან ბევრ მეგობარს, ახალგაზრდას, თანატოლს ვხედავ, ვინც ძალიან მოტივირებულია, ბევრს შრომობს საკუთარი მომავლისთვის. დარწმუნებული ვარ, ყველა ამ ახალგაზრდას ძალიან უყვარს თავისი სამშობლო. ჩემი აზრით, ამ ყველაფერს გარკვეულწილად პასუხისმგებლობაც მოსდევს, რადგან ჩვენ თუ არ ვიზრუნეთ ჩვენს ქვეყანაზე, სხვანაირად ნათელ მომავალზეც ვერ ვიზრუნებთ“, – განაცხადა ცოტნე ივანიშვილმა და საქართველოს მოსახლეობას დამდეგი შობა-ახალი წელი მიულოცა.„ქართული ოცნების“ ახალგაზრდული ორგანიზაციის თავმჯდომარედ ვარლამ ლიპარტელიანი აირჩიეს.

კახა კალაძე – ნაცვლად იმისა, რომ ხელისუფლების გადაწყვეტილება მოიწონონ, მაღალი ფასების მხარეს დადგნენ, ყველაფერს ეწინააღმდეგებიან, რაც კარგი კეთდება, ჩვეულებრივი მოღალატეები არიან

თბილისის მერის, კახა კალაძის განცხადებით, ოპოზიციის კრიტიკული დამოკიდებულება ხელისუფლების ინიციატივაზე პროდუქტის ფასების რეგულირებასთან დაკავშირებით, მეტყველებს იმაზე, რომ მათ არ სურთ, ქვეყანაში ნორმალური ვითარება იყოს.ამის შესახებ მერმა ჟურნალისტებს შესაბამისი კითხვის პასუხად განუცხადა.„იმის ნაცვლად, რომ სწორად შეაფასონ ხელისუფლების მხრიდან გაკეთებული განცხადებები და გადადგმული ნაბიჯები იმასთან დაკავშირებით, რომ გარკვეულ პროდუქტებზე ძალიან მაღალი ფასებია და მოიწონონ ეს გადაწყეტილება, პირიქით, დადგნენ მაღალი ფასების მხარეს. ყველაფერს ეწინააღმდეგებიან, რაც კარგი კეთდება. ჩვეულებრივი მოღალატეები არიან. არანაირი ახსნა-განმარტება არ მომისმენია, რატომ უნდა უნდოდეთ მაღალი ფასები. შედარებას როცა ვაკეთებთ, საქართველოში არის გაცილებით მაღალი ფასი მთელ რიგ პროდუქტზე, ვიდრე ევროპულ განვითარებულ ქვეყნებში. ეს ასე არ უნდა იყოს. ეს ხომ მოსახლეობას აწუხებს, ჩვენი ქვეყნის თითოეულ მოქალაქეს აწუხებს. გვინდა, ეს ყველაფერი იყოს დარეგულირებული და შესაბამისობაში მოდიოდეს.ქვეყანა, შენი მოსახლეობა თუ გიყვარს და პატივს სცემ, რატომ უნდა ეწინააღმდეგებოდე ამ ყველაფერს, წარმოუდგენელია. ყველამ ვიცით, ეს ადამიანები საიდან იმართებიან, ვინ არის მათი პატრონი. ვიცით, რომ დავალებებს პირდაპირ გარედან იღებენ და რასაც ეტყვიან, იმას აკეთებენ. მას შემდეგ, რაც პრემიერ-მინისტრმა დააანონსა, რომ უნდა მოხდეს მოკვლევა და არ ყველაფრის დარეგულირება, ვხედავთ, როგორი აგრესიული განცხადებები მოდის მათი მხრიდან. მათი კრიტიკული განცხადებები მეტყველებს, რომ ეს ადამიანები ამ ქვეყანას არ ეკუთვნიან და საერთოდ არ აქვთ სურვილი, ქვეყანაში გვქონდეს ნორმალური მდგომარეობა, დარეგულირებუილი იყოს ის გამოწვევები და პრობლემები, რაც აქვს მოსახლეობას. ეს ადამიანები ეწინააღმდეგებიან ამას“, – განაცხადა კახა კალაძემ.

ბოლო სიახლეები