ოთხშაბათი, დეკემბერი 10, 2025

ვირტუალური აუტიზმი – ეს უკვე რეალობაა!

პრობლემა უფრო და უფრო მნიშვნელოვანი ხდება ყოველწლიურად. შემთხვევათა 90%-ში მშობლები აღიარებენ, რომ მათი ბავშვები დღის მანძილზე 4-5 საათს ატარებენ ტელევიზორთან, მობილურ ტელეფონთან ან გაჯეტებთან.
უფროსებისთვის ტელევიზორთან ან კომპიუტერთან გატარებული 5 საათი არ წარმოადგენს საგანგაშო ფაქტორს, მაგრამ პატარა ბავშვებისთვის (0-2 წლის) ელექტრონული გაჯეტები უბრალოდ დამანგრეველ ეფექტს იძლევა. მარიუს ზამფირმა (ფსიქოლოგი და რუმინეთის ბავშვთა აუტისტური ცენტრის კოორდინატორი) გამოიგონა ტერმინი “ვირტუალური აუტიზმი” და გაუზიარა კოლეგებს საკუთარი გამოკვლევების შედეგები: “უმეტეს შემთხვევევბში, ბავშვებს, რომლებსაც 5 საათით ტოვებდნენ ეკრანებთან ვირტუალურ რეალობასთან, გამოუვლინდათ ფსიქომოტორული განვითარების, მეტყველების და ქცევის დარღვევები (აუტიზმი)”.

“ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო ის, რომ სიმპტომებით “ვირტუალური აუტიზმი” არაფრით განსხვავდებოდა კლასიკური აუტიზმისგან. განსხვავება მდგომარეობდა მხოლოდ იმაში, რომ პირველ შემთხვევაში საქმე გვქონდა ბიოლოგიურ- ნევროლოგიურ განუვითარებლობასთან, ხოლო მეორე შემთხვევაში – ნეიროგანვითარების არარსებობასთან, რომელიც გამოწვეულია ვირტუალური რეალობით”.

თუ აუტიზმის პრობლემა გაღელვებთ, ეს ინფორმაცია დაგჭირდებათ

როგორც წესი, ბავშვები სიტყვების მნიშვნელობას და აზრს იგებენ სხვადასხვა სათამაშოთი თამაშის, ადამიანებთან ურთიერთობის, მათი მოქმედებისა თუ ქცევის შედეგად. ისინი სიტყვიერად უხსნიან ამა თუ იმ საგნის მნიშვნელობას. მაგ: პანამა ასოცირდება მზესთან და სიცხესთან, თბილი ქუდი კი – სიცივესთან და ზამთართან. ბავშვის ტვინი ვერ ვითარდება შეხების (სათამაშოებთან, საგნებთან ადამიანებთან) გარეშე. ხმაური და შუქი – რაც ეკრანიდან მოდის, მხოლოდ ფიზიკურად იზიდავს ბავშვის ყურადღებას. ამ შემთხვევაში ვერ ვითარდება გონებრივი შესაძლებლობები.

ეკრანი იმდენად იზიდავს ბავშვის ყურადღებას და მის გრძნობებს, რომ ის ვეღარ აცნობიერებს რა ხდება მის გარშემო – რეალურ სამყაროში. ეკრანზე გამოსახულება ხომ უფრო ჩქარი, ხმაურიანი და ფერადია. ასე ყალიბდება დამოკიდებულება შუქზე, ხმაურსა და ნახატებზე, რაც ბავშვის იზოლირებას ახდენს გარე სამყაროსთან.

ხმაური, მკვეთრი შუქი, კადრების სწრაფი მონაცვლეობა (მულტფილმების შემთხვევაშიც), ბავშვში იწვევს ნეგატიურ ემოციებს, რომელიც ხშირ შემთხვევაში გადადის აგრესიულ და უკონტროლო ქცევაში.

ექიმები და ფსიქოლოგები მშობლებს ურჩევენ, 2 წლამდე ბავშვები რაც შეიძლება დიდი ხნით ასეირნონ ქუჩაში, ბუნებაში. აკონტაქტონ მათზე უფროს ბავშვებთან, უფროსებთან, რომლებიც ისაუბრებენ და ითამაშებენ მათთან.

რუმინეთის ბავშვთა აუტისტურმა ცენტრმა დაიწყო კამპანია “შევაჩეროთ ვირტუალური აუტიზმი”. მისი მიზანია აამაღლოს ცნობიერება საკმაოდ სერიოზულ შედეგებზე (უფროსებში, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებში), რასაც იწვევს კომპიუტერისა და ტელევიზორის უკონტროლო ყურება.

ქეთევან ნინუაhttp://tiflisnews.ge
საინფორმაციო სააგენტო tiflisnews.ge კონტაქტი- ☎️ 555 100 929

ჩინური კომპანია ცხოველების მიერ გამოცემული ხმების თარგმნის სისტემაზე მუშაობს

ჩინურმა კომპანიამ Baidu დაარეგისტრირა პატენტი სისტემაზე, რომელსაც ცხოველების მიერ გამოცემული ხმების დაფიქსირება და მათი ადამიანურ ენაზე თარგმა შეუძლია. განაცხადი კომპანიამ ჯერ კიდევ 2024 წლის დეკემბერში შეიტანა, თუმცა ცოტა ხნის წინ ის ჩინეთის ინტელექტუალური საკუთრების ეროვნულმა სამმართველომ გამოაქვეყნა.ადგილობრივი მედიის ინფორმაციით, ტექნოლოგია ცხოველის ემოციური მდგომარეობის დასადგენად მის მიერ გამოცემულ ხმებს, ქცევასა და ფიზიოლოგიურ სიგნალებს აანალიზებს. შემდეგ ეს ინფორმაცია ხელოვნური ინტელექტის შესაბამისი ალგორითმების მეშვეობით მუშავდება და ადამიანისთვის გასაგები ფორმით ითარგმნება.თუ სისტემა ახალი ტიპის სიგნალს იღებს, რომელიც არ ემთხვევა მისთვის ნაცნობ ემოციებს, ინფორმაცია მოდელის შემდგომი სწავლებისთვის გამოიყენება.პროექტი ჯერ ადრეულ სტადიაზეა, თუმცა ჩინურ სოციალურ ქსელებში უკვე დიდი რეაქცია გამოიწვია. მომხმარებელთა ნაწილს ოთხფეხა მეგობრების თარჯიმნის იდეა ახარებს, ნაწილს კი ინოვაციის ეფექტიანობაში ეჭვი ეპარება. ჯერჯერობით უცნობია როდის გამოჩნდება სისტემა ბაზარზე.

მეცნიერებმა რობოტი-თევზი „ივი“ შექმნეს

შვედეთში, ინჟინერიის ფაკულტეტის სტუდენტებმა რობოტი თევზი „ივი“ შექმნეს, რომელიც ოკეანის შესწავლაში რევოლუციას მოახდენს, - ამის შესახებ ინფორმაციას CNN ავრცელებს.„ივის“ სილიკონის კუდი აქვს, რომელიც ზუსტად თევზის კუდის მსგავს მოძრაობებს იმეორებს. ის რობოტის წინა ნაწილში ჩამონტაჟებული მექანიზმებით იმართება. გარდა ამისა მასში ინტეგრირებულია კამერა, რომელსაც წყლის ქვეშ გადაღების ფუნქცია აქვს.სტუდენტები თევზის ფორმის რობოტის შექმნაზე უკვე ორი წელია მუშაობენ. ახლახან კი მათ ციურიხის წყლებში რობოტის პროტოტიპი პირველად დატესტეს.რობოტი-თევზის ერთ-ერთი შემქმნელის, მაგისტრატურის სტუდენტის დენის ბაუმანის თქმით, რობოტი ოკეანის შესწავლის პროცესს უფრო მარტივსა და სწრაფს გახდის.„თევზის ფორმის რობოტის შექმნა საშუალებას გვაძლევს, ეკოსისტემას მინიმალური ცვლილებებით შევერწყათ და ისე შევისწავლოთ ის“, - განაცხადა ბაუმანმა.

ირაკლი კობახიძე – ევროპული ბიუროკრატია გამოიყენებოდა საქართველოს ეროვნული ინტერესების დასაზიანებლად, როცა ვთქვით უარი მეორე ფრონტის გახსნაზე, იქიდან ჩაერთო ზღვარგადასული კრიტიკა

ევროპული ბიუროკრატია გამოიყენებოდა საქართველოს ეროვნული ინტერესების დასაზიანებლად. როდესაც ჩვენ ვთქვით უარი მეორე ფრონტის გახსნაზე, იქიდან ჩაერთო ეს ზღვარგადასული კრიტიკა საქართველოს წინააღმდეგ, –  ამის შესახებ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ მთავრობის ადმინისტრაციაში გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა.ირაკლი კობახიძის თქმით, მას შემდეგ ექვსი რეზოლუცია მიიღეს, ევროკავშირის ელჩი პირდაპირ გამოვიდა და  საარჩევნო პროცესებში ჩაერია, პირდაპირ მოუწოდა ხალხს, ამომრჩეველს, გამოსულიყვნენ საარჩევნო უბნებზე და მხარი დაეჭირათ ოპოზიციისთვის „ქართული ოცნების“ წინააღმდეგ.„პირდაპირი განცხადებები გააკეთა მაშინ ევროკავშირის ელჩმა და ბევრ სხვა მაგალითსაც გაგახსენებთ. ეს არის პირდაპირ უხეში ჩარევა ჩვენს დემოკრატიულ სისტემაში, საქართველოს შიდა საქმეებში. ამას ჰქონდა ერთადერთი მიზანი, ეს იყო კამპანიის ნაწილი. ეს კამპანია დაიწყო, არსებითად, 2022 წლიდან, მას შემდეგ, რაც ჩვენ ვთქვით უარი მეორე ფრონტის გახსნაზე. არაფორმალური ძალები პირდაპირ უზრუნველყოფდნენ ევროპული ბიუროკრატიის ჩართვას საქართველოს ეროვნული ინტერესების წინააღმდეგ საქმიანობაში. ეს არის რეალური მიზეზი, რატომაც ევროპული ბიუროკრატია დღემდე ორმაგი სტანდარტებით მოქმედებს. სხვა ახსნა რა აქვს, 8 ქვეყანას უნდა იწვევდე  და აქედან 7-ს იწვევ და საქართველოს – არა, ამას ხომ არავითარი ახსნა არ აქვს. კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, მათი მტკიცებით, ამ 8 ქვეყნიდან საქართველო იყო ყველაზე არაპროდასავლური და ყველაზე არადემოკრატიული. აბსოლუტურად ღიმილის მომგვრელია ეს მიდგომა“, –  აღნიშნა მთავრობის მეთაურმა.

ფინანსთა მინისტრი ლაშა ხუციშვილი: 2026 წელს იზრდება ინფრასტრუქტურის სამინისტროს დაფინანსება 17 მილიონ ლარამდე და 3 მილიარდ 113 მილიონ ლარს შეადგენს

2026 წლის ბიუჯეტის პროექტის საბოლოო ვერსიაში ინფრასტრუქტურის სამინისტროს დაფინანსება, ჯამურად, 17 მილიონ ლარამდე იზრდება და 3 მილიარდ 113 მილიონ ლარს აჭარბებს.• საგზაო ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესების მიზნით, დამატებით გამოყოფილია 123 მილიონ ლარზე მეტი და ჯამური დაფინანსება 1 მილიარდ 538 მილიონ ლარს აჭარბებს;• რეგიონული და მუნიციპალური ინფრასტრუქტურის რეაბილიტაციის მიზნით, დამატებით გამოიყო 53 მილიონ ლარზე მეტი და მისი დაფინანსება 237 მილიონ ლარს აჭარბებს. პროგრამის ფარგლებში გათვალისწინებულია თბილისი-რუსთავის მაგისტრალის დარჩენილი მონაკვეთის მშენებლობის დაწყება;• წყალმომარაგების ინფრასტრუქტურის აღდგენა-რეაბილიტაციის პროექტებისთვის გამოყოფილია 305 მილიონ ლარამდე;• საგანმანათლებლო ინფრასტრუქტურის მშენებლობა და რეაბილიტაციისთვის გამოყოფილი თანხა იზრდება 44 მილიონ 500 ათასი ლარით და 667 მილიონ ლარს შეადგენს;• ტურისტული ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებისთვის გათვალისწინებულია 150 მილიონი ლარი, ხოლო სპორტული ინფრასტრუქტურის მშენებლობა-რეაბილიტაციისთვის 205 მილიონი ლარი.ინფორმაციას ფინანსთა სამინისტრო ავრცელებს.

ფინანსთა მინისტრი ლაშა ხუციშვილი: 2026 წელს იზრდება ჯანდაცვის სამინისტროს დაფინანსება, დაახლოებით, 48 მილიონი ლარით და ჯამში, 9 მილიარდ 668 მილიონ ლარს აჭარბებს

2026 წლის ბიუჯეტის პროექტის საბოლოო ვერსიაში საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ასიგნებები, გაიზარდა, დაახლოებით, 48 მილიონი ლარით და ჯამში, 9 მილიარდ 668 მილიონ ლარს აჭარბებს.მომდევნო წელს, 70 წლამდე პირთა პენსია განისაზღვრება 370 ლარის, ხოლო 70 წლის და მეტი ასაკის მქონე პირთა პენსია 495 ლარის ოდენობით. მაღალმთიან დასახლებებში პენსია შესაბამისი კატეგორიებისთვის იქნება 444 ლარი და 594 ლარი.როგორც ფინანსთა მინისტრმა განაცხადა, ჯამში, მოსახლეობის სოციალური დაცვის პროგრამებზე გათვალისწინებულია 6 მილიარდ 930 მილიონ ლარზე მეტი.სოციალური რეაბილიტაციისა და ბავშვზე ზრუნვის პროგრამის დაფინანსება დამატებით იზრდება 12 მილიონ ლარზე მეტით და პროგრამის ბიუჯეტი 124 მილიონ ლარს აჭარბებს. 2025 წელთან შედარებით, პროგრამის დაფინანსება, ჯამურად, გაზრდილია 29 მილიონ 500 ათასი ლარის ოდენობით.მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვის პროგრამები დამატებით იზრდება 183 მილიონ ლარზე მეტით და 2 მილიარდ 220 მილიონ ლარამდეა განსაზღვრული. აღნიშნული პროგრამის დაფინანსება 2025 წლის ბიუჯეტთან შედარებით, ჯამურად, გაზრდილია 360 მილიონ ლარზე მეტით.პროექტის წინა ვერსიასთან შედარებით, პროგრამის ფარგლებში დამატებით გაზრდილია:საყოველთაო ჯანდაცვის დაფინანსება - 150 მილიონი ლარით და 1 მილიარდ 500 მილიონ ლარს შეადგენს;ნარკომანიით დაავადებულ პაციენტთა მკურნალობის დაფინანსება - 10 მილიონი ლარით და 28 მილიონ ლარს შეადგენს;იშვიათი დაავადებების მქონე პირთა მკურნალობის პროგრამა - 5 მილიონი ლარით და 70 მილიონ ლარს შეადგენს;ჯანდაცვის სხვა პროგრამები, ჯამურად, იზრდება 18 მილიონ 700 ათასი ლარით.ამასთან, გათვალისწინებულია პირველადი ჯანდაცვის პერსონალისთვის ხელფასების ზრდა.

ბოლო სიახლეები